Қутлиев Аброрбек Анварбек ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): “Тарихий шаҳарларда автотранспорт ҳаракатини режалаштиришда шаҳарсозлик усулларини такомиллаштириш (Хива шаҳри мисолида)”, 18.00.02-“Раёнлаштириш. Шаҳарсозлик. Қишлоқ турар жойларини режалаштириш. Ландшафт архитектураси. Бино ва иншоотлар архитектураси” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/А152.
Илмий раҳбар: Усмонов Қувват Турдиевич, техника фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент архитектура-қурилиш университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассаслар) номи, ИК рақами: Тошкент архитектура қурилиш университети ҳузуридаги PhD.26/04.07.2023.Т.11.03 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Абдуназаров Жамшид Нурмуҳаматович, техника фанлари доктори, профессор; Худайкулов Рашидбек Мансуржонович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), профессор.
Етакчи ташкилот: “ТОШКЕНТБОШПЛАНЛИТИ” ДУК.
Диссертация йўналиши. Техника йўналиши. Назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: Хива шаҳрида йўл-транспорт тармоқларини режалштиришда автотранспорт воситаларининг шаҳар экологиясига салбий таъсирини камайтириш бўйича чора-тадбирларни ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
-    Хива шаҳридаги КЙТ  бўйича автотранспорт ҳаракати жадаллигининг  дастлабки картограммаси, висуал (кўз билан кўриб санаш) ва кузатув видео камералари орқали олинган натижалари асосида ишлаб чиқилган;  
-    илк бора Хива шаҳрида автотранспорт воситаларидан чиқаётган шовқин ва чиқинди газлар миқдори ўтказилган тадқиқотлар натижасида ҳудуд бўйлаб тарқалишини ГИС тизимида интерполяция усулларидан фойдаланилган ҳолда, ҳудуднинг экологик хавлилик даражалари харитаси 5 та гурух бўйича баҳолаш усули ишлаб чиқилган;
-    Хива шаҳрининг Бош режасига автотранспорт ҳаракатини тўғри ташкиллаштиришда транспорт зичлигининг параметрларига боғлиқликлиги, экологик таъсирлари, транспорт оқимининг сифат кўрсаткичларининг шаҳар экологиясига салбий таъсирларини камайтириш бўйича такомиллаштирилган шаҳарсозлик моделини ишлаб чиқиш орқали шаҳарда шаҳарсозлик-режавий ҳамда маъмурий чора-тадбирларини таклиф этиш асосида автотранспорт шовқини ва чиқинди газларини 15% га камайтириш мумкунлиги аниқланган;
Хива шаҳри ҳудудидаги автотранспортлар сонини истиқболдаги ўсишини прогноз қилувчи тренд модели натуравий кузатувлар асосида ишлаб чиқилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Шаҳар муҳитининг санитар-гигеник ҳолатини яхшилаш мақсадида шовқин ва чиқинди газлари миқдорларини пасайтириш бўйича олинган натижалар асосида:
илк бора тарихий Хива шаҳридаги кўча-йўл тармоғи бўйича автотранспорт ҳаракати жадаллигининг картограммаси висуал ҳамда кузатув видео камералар орқали олинган натижалар асосида ишлаб чиқилган ва  Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Хоразм вилояти Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги бошқармасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 11 сентябрдаги 24-06/9458-сон маълумотномаси).  Натижада Хива шаҳри кўча-йўл тармоғининг 2023 йил ҳолатига юкланганлик даражасини камайтириш бо'йича шаҳарсозлик-режавий чора-тадбирлари таклифи орқали яъни, катта ҳалқа йўли таклифи асосида шаҳарда юкламани 35% камайтиришга имкон берган;
илк бора Хива шаҳрида автотранспорт воситаларидан чиқаётган шовқин ва чиқинди газлари миқдорларини ГИС (Арcмап) тизимига кирғизиш орқали ҳудуд бўйлаб тарқалишини интерполяция усулларидан фойдаланган ҳолда прогноз қилинган ва Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Хоразм вилояти Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги бошқармасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 11 сентябрдаги 24-06/9458-сон маълумотномаси). Натижада шовқин ва чиқинди газларнинг ҳудуд бўйлаб тарқалиш харитаси орқали экологик хавлилик даражалари харитаси 5 та гурух бўйича баҳолаш усули ишлаб чиқилган;
Хива шаҳрининг Бош режасига автотранспорт ҳаракатини тўғри ташкиллаштиришда транспорт зичлигининг параметрларига боғлиқликлиги, экологик таъсирлари ва транспорт оқимининг сифат кўрсаткичларининг шаҳар экологиясига бўлган таъсирларини камайтириш бўйича такомиллаштирилган шаҳарсозлик модели  таклифи Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Хоразм вилояти Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги бошқармасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 11 сентябрдаги 24-06/9458-сон маълумотномаси). Натижада шаҳарнинг тарихий қисмида шаҳарсозлик-режавий ва маъмурий чора-тадбирларига таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқиш асосида автотранспорт шовқини ва чиқинди газларини 15% га камайтириш мумкунлиги аниқланган;
Хива шаҳри ҳудудидаги автотранспортлар сонини истиқболдаги ўсишини прогноз қилувчи тренд модели натуравий кузатувларга кўра ишлаб чиқилган моделидан фойдаланган ҳолда кейинги давр учун шаҳардаги автотранспорт воситаларини прогноз қийматларини ишлаб чиқиш таклифи Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Хоразм вилояти Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги бошқармасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 11 сентябрдаги 24-06/9458-сон маълумотномас). Натижада Хива шаҳрининг истиқболли Бош режасига таклиф ишлаб чиқиш учун КЙТнинг оптимал ривожланиш имконини берган.