Халилова Шохсанам Ғайрат қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини давлат-хусусий шериклик асосида молиялаштиришни такомиллаштириш”, 08.00.07 – “Молия, пул муомаласи ва кредит”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/FiI4224.
Илмий раҳбар: Шолдаров Дилшод Азимиддин ўғли, DSc, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.12.2019.I.17.01.
Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Рахмонов Дилшод Алиджанович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Банк молия академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини давлат-хусусий шериклик асосида молиялаштиришни такомиллаштириш бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
давлат-хусусий шериклик асосида фаолият юритаётган мактабгача таълим ташкилотларида ота-оналар тўлови миқдорини мустақил равишда белгилаган ҳолда 3 ёшга тўлмаган болаларни ҳам қабул қилишга рухсат бериш таклиф этилган;
давлат-хусусий шериклик доирасида ижарага берилган ер участкасида нодавлат мактабгача таълим ташкилоти биносини қурган хусусий шерикка ушбу бинони банк кредитлари бўйича гаровга қўйишга рухсат этиш таклиф этилган;
имтиёзли давр давомида тадбиркорлик субектлари томонидан кредит бўйича фақат фоиз тўловлари амалга оширилишини инобатга олиб, давлат-хусусий шериклик асосидаги нодавлат мактабгача таълим ташкилотларини ташкил этиш учун имтиёзли кредитлар лойиҳа ташаббускорларига табақалаштирилган фоиз ставкаларида ва шартларда кредитлар ажратиш таклиф этилган;
соҳага хусусий секторни кенг жалб этиш ҳамда мазкур фаолиятни амалга ошираётган тадбиркорлик субектларини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш мақсадида оилавий нодавлат мактабгача таълим ташкилотларига қатнаётган ижтимоий кўмакка муҳтож оилаларнинг фарзандлари ва махсус контингентлар сони жами тарбияланувчилар сонининг 70 фоизидан кам бўлган тақдирда, қолган қисмига бошқа оилаларнинг болаларини қабул қилишга рухсат этиш таклиф этилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Давлат-хусусий шериклик асосида мактабгача таълим ташкилотларини молиялаштиришни такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар асосида:
давлат-хусусий шериклик асосида фаолият юритаётган мактабгача таълим ташкилотларининг сонини янада кенгайтириш ҳамда ота-оналарга кўшимча қулайлик ва ишлаш имкониятларини яратиш мақсадида давлат-хусусий шериклик асосида фаолият юритаётган мактабгача таълим ташкилотларига ота-оналар тўловини мустақил равишда белгилаган ҳолда 3 ёшга тўлмаган болаларни ҳам қабул қилишга рухсат бериш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 14 июлдаги “Мактабгача таълим соҳасида давлат-хусусий шерикликни янада ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-322-сонли Қарорида ўз аксини топган. (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг 05-12-1682 сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида 2022 йил давомида 30 минг нафардан ортиқ 3 ёшгача болалар давлат-хусусий шериклик асосидаги мактабгача таълимга қамраб олиниши, уларнинг ота-оналарига ишлаш учун шароит яратилиши ҳамда давлат-хусусий шериклик асосида фаолият юритаётган мактабгача таълим ташкилотларида қўшимча 72,1 млрд. сўм маблағ шакллантирилишига хизмат қилган.
давлат-хусусий шериклик доирасида ижарага берилган ер участкасида нодавлат мактабгача талим ташкилоти биносини қурган хусусий шерикка ушбу бинони банк кредитлари бўйича гаровга қўйишга рухсат этиш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 26-майдаги “Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳамда унинг тизимидаги ташкилотлар фаолиятини самарали ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-79-сон Фармони (8-иловаси)да ўз аксини топган. (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг 05-12-1682 сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида, нодавлат мактабгача талим ташкилотлари учун банк кредитларини олишда гаров таъминоти билан боғлиқ янгиллик яратиш ҳамда зарур молиявий ресурсларни шакллантириш имконияти яратилган.
имтиёзли давр давомида тадбиркорлик субектлари томонидан кредит бўйича фақат фоиз тўловлари амалга оширилилишини инобатга олиб, давлат-хусусий шериклик асосидаги нодавлат мактабгача таълим ташкилотларини ташкил этиш учун имтиёзли кредитлар лойиҳа ташаббускорларига табақалаштирилган фоиз ставкалари ва шартларда кредитлар ажратиш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 27-сентябрдаги “Мактабгача таълим соҳасида давлат-хусусий шерикликни янада қўллаб-қувватлашга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-316 сонли Қарори (иловаси)да ўз аксини топган. (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг 05-12-1682 сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида, нодавлат мактабгача талим ташкилотлари учун банк кредитларини олишда 2 йил қўшимча давр имтиёз берилиши молиявий ресурсларнинг чиқиб кетишини олди олиниб, ушбу маблағларни эҳтиёж учун зарур бўлган йўналишга сарфлаш имкониятини берган.
давлат-хусусий шериклик асосидаги мактабгача таълим ташкилотлари тармоғини кенгайтириш бўйича ишларни жадаллаштириш, болаларнинг мактабгача таълим билан қамраб олишни таъминлаш учун шарт-шароитлар яратиш мақсадида оилавий нодавлат мактабгача таълим ташкилотларига қатнаётган ижтимоий кўмакка муҳтож оилаларнинг фарзандлари ва махсус контингентлар сони жами тарбияланувчилар сонининг 70 фоизидан кам бўлган тақдирда, қолган қисмига бошқа оилаларнинг болаларини қабул қилишга рухсат этиш ҳамда улар учун ота-оналар тўловини шу жойдаги давлат мактабгача таълим ташкилотлари учун белгиланган ҳажмлардан ошмайдиган миқдорда ўрнатиш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 14 июлдаги “Мактабгача таълим соҳасида давлат-хусусий шерикликни янада ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-322-сонли Қарорида ўз аксини топган. (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг 05-12-1682 сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида давлат-хусусий шериклиги асосида фаолият юритувчи мактабгача таълим ташкилотларининг қўшимча молиявий ресурсларга эга бўлиши ҳамда мактабгача таълимга қамров даражасининг ошишига имконият яратган.