Оппоқхонов Нурмуҳаммадхон Пўлатхон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистонда туризм соҳасини ривожлантиришда давлатнинг иқтисодий механизмлари самарадорлигини ошириш», 08.00.17 - “Туризм ва меҳмонхона фаолияти”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Iqt1858.
Илмий раҳбар: Амонбоев Муҳаммадсидик, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Матякубов Умиджон Рахимович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Сайфутдинов Шухратжон Султонович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент;
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонда туризм соҳасини ривожлантиришда давлатнинг иқтисодий механизмлари самарадорлигини ошириш бўйича илмий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “туризмни давлат томонидан тартибга солиш” тушунчасининг иқтисодий мазмуни тармоқда бошқарувнинг янги шаклларини жорий этиш, туристик комплекс корхоналарини давлат томонидан қўллаб-қувватлаш, хорижий инвестицияларни жалб қилиш тадбирларини амалга оширишни хусусий, ҳудудий ва миллий даражада гуруҳлаш асосида такомиллаштирилган;
хорижий давлатлардан туристик марказлардаги халқаро аэропортлар орқали ташриф буюрган ҳар бир хорижий турист учун сайёҳлик мавсумига кўра мамлакатда қолиш давомийлигидан келиб чиққан ҳолда туроператорлар ва авиаташувчиларга чартер авиақатновлари бўйича харажатларининг бир қисмини давлат бюджети ва Туризмни қўллаб-қувватлаш жамғармаси маблағлари ҳисобидан қоплаб бериш таклифи асосланган;
туризм соҳасидаги давлат ва хусусий ташкилий тузилмаларни туристик корхоналарини ривожлантириш жараёнида микромолия институтлари орқали кафолатсиз кредит билан таъминлаш асосида туристик ва рекреацион соҳа фаолияти самарадорлигини ошириш асосланган;
Ўзбекистонда туризмнинг молиявий ҳолати индексини аниқлаш орқали туризм соҳаси билан боғлиқ иқтисодий фаолият самарадорлигининг 2030 йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда туризм соҳасини ривожлантиришда давлатнинг иқтисодий механизмлари самарадорлигини ошириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклиф ва тавсиялар асосида:
- услубий ёндашувга кўра “туризмни давлат томонидан тартибга солиш” тушунчасининг иқтисодий мазмунини тармоқда бошқарувнинг янги шаклларини жорий этиш, туристик корхоналарни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш, хорижий инвестицияларни жалб қилиш тадбирларини амалга оширишни хусусий, ҳудудий ва миллий даражада гуруҳлаш асосида такомиллаштиришга оид назарий ва услубий материаллардан олий ўқув юртлари талабалари учун тавсия этилган “Меҳмондўстлик индустриясида даромадларни бошқариш” номли ўқув қўлланмани тайёрлашда фойдаланилган (Тошкент давлат иқтисодиёт университети ректорининг 2022 йил 24 октябрдаги 328-сонли буйруғи). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида талабаларда тармоқда бошқарувнинг янги шаклларини жорий этиш, туристик комплекс корхоналарини давлат томонидан қўллаб-қувватлаш, хорижий инвестицияларни жалб қилиш тадбирларини амалга оширишни хусусий, ҳудудий ва миллий даражада гуруҳлаш асосида такомиллаштирилган “туризмни давлат томонидан тартибга солиш” тушунчасининг иқтисодий мазмуни юзасидан назарий билимларни янада чуқурлаштириш имкони яратилган;
- хорижий давлатлардан туристик марказлардаги халқаро аэропортлар орқали ташриф буюрган ҳар бир хорижий турист учун сайёҳлик мавсумига кўра мамлакатда қолиш давомийлигидан келиб чиққан ҳолда туроператорлар ва авиаташувчиларга чартер авиақатновлари бўйича харажатларининг бир қисмини давлат бюджети ва Туризмни қўллаб-қувватлаш жамғармаси маблағлари ҳисобидан қоплаб бериш бўйича таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 27 июлдаги ПҚ-238-сон қарорига 1-илова “Туризм соҳасини янада ривожлантириш ва тизим фаолиятини трансформация қилиш бўйича йўл харитаси”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024 йил 10 сентабрдаги 03-12-17-5965-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида мамлакатимизга хорижий давлатлардан туристларни туроператорлар ва авиаташувчилар томонидан ташиш жараёнларини рағбатлантирувчи дастак таркиб топиб, бу орқали туризм соҳасини янада ривожлантириш имкони яратилган;
- туризм соҳасидаги давлат ва хусусий ташкилий тузилмаларни туристик корхоналарини ривожлантириш жараёнида микромолия институтлари орқали кафолатсиз кредит билан таъминлаш асосида туристик ва рекреацион соҳа фаолияти самарадорлигини ошириш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024 йил 10 сентабрдаги 03-12-17-5965-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида туризм соҳасидаги давлат ва хусусий ташкилий тузилмаларни туристик корхоналарини ривожлантириш жараёнида микромолия институтлари орқали қўшимча молиялаштириш имкони яратилган;
Ўзбекистонда туризмнинг молиявий ҳолати индексини аниқлаш орқали туризм соҳаси билан боғлиқ иқтисодий фаолият самарадорлик кўрсаткичларидан Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитасининг 2024 йил 10 сентабрдаги 03-12-17-5965-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида Ўзбекистонда туризмнинг молиявий ҳолати индексини аниқлаш орқали узоқ муддатли даврда туризм соҳаси билан боғлиқ иқтисодий фаолият самарадорлигини таъминлашга асос бўлувчи асосий фаолият кўрсаткичларини ўзаро мувофиқлаштириш имкони яратилган.