Набиев Улуғбек Миродилжон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон.
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда барқарор иқтисодий ўсиш омиллари”, 08.00.02–“Макроиқтисодиёт” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/Iqt2397
Илмий раҳбар: Мадраҳимов Улуғбек Абдухалилович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон машинасозлик институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, DSc 03/30.12.2019.I.60.03
Расмий оппонентлар: Бўстонов Мансуржон Мардонакулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор;
Қодиров Абдумалик Маткаримович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади иқтисодий ўсишни тадқиқ қилиш асосида барқарор ўсиш давомийлигини таъминлаш ва омиллар устоворлигини аниқлашга қаратилган илмий таклиф ҳамда тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
барқарор иқтисодий ўсишни таъминлаш мақсадида ялпи талаб ва таклиф омилларининг ўзаро мувофиқлигини баҳолаш ҳисобига аниқланган таклиф тақчиллигини бартараф этишда капитал интенсивликка кўра самарадорликни ошириш асосланган;
экспорт қилувчи ташкилотларга фойда солиғи ва айланмадан олинадиган солиқ бўйича солиқ солинадиган базани камайтириш кўринишидаги имтиёзлар товарлар (ишлар, хизматлар)ни реализация қилишдан тушган умумий тушумдаги экспорт ҳажмининг улушидан қатъий назар қўлланилиши орқали озиқ-овқат ва енгил саноат ташқи савдо салоҳиятини кенгайтириш ҳисобига тармоқлар иқтисодий ўсиш даражасини ошириш таклифи асосланган;
иқтисодиёт тармоқлари айланма маблағларини тўлдириш учун тармоқлар субектлари кредит олишида тижорат банкларига экспорт шартномаларини гаров таъминоти сифатида қабул қилишга кўра капитал билан таъминланганликни кенгайтириш ҳисобига ялпи омиллар унумдорлигини ошириш орқали барқарор ўсишни таъминлаш таклифи асосланган;
меҳнат, капитал, самарадорлик омиллари ҳисобига ялпи ички маҳсулот ўсишининг 2028-йилга қадар прогноз параметрлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистонда барқарор иқтисодий ўсиш омиллари мавзусида олиб борилган тадқиқотлар асосида:
барқарор иқтисодий ўсишни таъминлаш мақсадида ялпи талаб ва таклиф омилларининг ўзаро мувофиқлигини баҳолаш ҳисобига аниқланган таклиф тақчиллигини бартараф этишда капитал интенсивликка кўра самарадорликни ошириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020-йил 29-августдаги ВМҚ-526-сон “2020-2021 йилларда иқтисодий ўсишни тиклаш ва иқтисодиёт тармоқлари ҳамда соҳаларида тизимли таркибий ислоҳотларни давом эттириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорида фойдаланилган(Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатасининг 2024-йил 8-февралдаги 9/03-30-2341-сон маълумотномаси). Ушбу таклифни амалиётга жорий этиш натижасида юқори капитал интенсивлигини таъминлаш орқали ЯИМ ҳажмини самарали ошириш имконияти яратилган;
экспорт қилувчи ташкилотларга фойда солиғи ва айланмадан олинадиган солиқ бўйича солиқ солинадиган базани камайтириш кўринишидаги имтиёзлар товарлар (ишлар, хизматлар)ни реализация қилишдан тушган умумий тушумдаги экспорт ҳажмининг улушидан қатъий назар қўлланилиши орқали озиқ-овқат ва енгил саноат ташқи савдо салоҳиятини кенгайтириш ҳисобига тармоқлар иқтисодий ўсиш даражасини ошириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 30-сентябрдаги ПФ-228-сон “Тадбиркорлик субъектларининг экспорт салоҳиятини янада кенгайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони 1-банди 2-хат бошида фойдаланилган(Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатасининг 2024-йил 8-февралдаги 9/03-30-2341-сон маълумотномаси). Мазкур таклифни амалиётга жорий этиш озиқ-овқат, тўқимачилик каби саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажмини ошириш ва янги иш ўринларини яратиш имконини берган;
иқтисодиёт тармоқлари айланма маблағларини тўлдириш учун кредит олишида тижорат банкларига экспорт шартномаларини гаров таъминоти сифатида қабул қилишга кўра капитал билан таъминланганликни кенгайтириш ҳисобига ялпи омиллар унумдорлигини ошириш орқали барқарор ўсишни таъминлаш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 30-сентябрдаги ПФ-228-сон “Тадбиркорлик субъектларининг экспорт салоҳиятини янада кенгайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони 3-банд б)-кичик банди 2-хат бошида фойдаланилган(Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатасининг 2024-йил 8-февралдаги 9/03-30-2341-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф натижасида кичик ва ўрта бизнес субъектлари томонидан маҳсулотлар ишлаб чиқариш ҳажми ҳамда молиявий ресурслардан самарали фойдаланиш имконияти яратилган;
меҳнат, капитал, самарадорлик омиллари ҳисобига ялпи ички маҳсулот ҳажмининг 2028-йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз параметрларидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023-йил 11-сентябрдаги “Ўзбекистон – 2030” стратегияси тўғрисидаги ПФ-158-сонли Президент Фармони 1-иловасида фойдаланилган. Ушбу прогноз параметрларини амалиётга жорий этиш натижасида ЯИМ ҳажмини самарали ошириш имконияти яратилган.