Отамуродов Нуриддин Нажмиддиновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Кичик ва ўрта тадбиркорлик субъектларини солиққа тортишни соддалаштириш масалалари», 08.00.07 – “Молия, пул муомаласи ва кредит” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Iqt3515
Илмий раҳбар: Тухлиев Бозор Каримович, иқтисодиёт фанлари доктори.профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019. I.16.01.
Расмий оппонентлар: Худойқулов Хуршид Хуррамович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор, Эргашев Жамшид Азамович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.    Тадқиқотнинг мақсади кичик ва ўрта тадбиркорлик субъектларини солиққа тортишни соддалаштириш масалалари бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.    Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўз фаолиятида уч ойдан ортиқ муддат давомида ўттиз нафардан ортиқ касаначини иш билан банд этувчи кичик ва ўрта бизнес субъектларига фойда ва айланмадан олинадиган солиқ базасини 50 фоизи миқдорида камайтириш орқали рағбатлантириш таклифи асосланган;
чекка ҳудудлардаги маҳаллий саноат, қишлоқ хўжалиги ва хизматлар соҳаларидаги тадбиркорлик субъектларига фойда солиғи, айланмадан олинадиган солиқ, ижтимоий солиқ, жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи, мол-мулк солиғи, ер солиғи ва сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ ставкаларини 1 фоиз миқдорида белгилаш ҳамда янги ташкил этиладиган тадбиркорлик субъектларига фойда солиғи, юридик шахслардан олинадиган ер солиғи, юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ ставкаларини 50 фоизга камайтириш, янги барпо этилаётган боғ ва токзорлар эгаллаган ерларга юридик шахслардан олинадиган ер солиғини тўлаш бўйича имтиёзли даврни беш йил этиб белгилаш таклифи асосланган;
чакана савдо ва умумий овқатланиш, меҳмонхона (жойлаштириш) хизматлари, автотранспортда йўловчи ва юк ташиш, транспорт воситаларини таъмирлаш ва уларга техник хизмат кўрсатиш, компютер хизматларини кўрсатувчи ҳамда кўнгилочар масканларда хизматлар кўрсатувчи тадбиркорлик субъектлари учун ижтимоий солиқ ставкасини 1 фоиз этиб белгилаш ҳамда айрим ҳолларда юридик шахслардан олинадиган мол-мулк ва ер солиқларидан озод этиш бўйича таклифи асосланган;
солиқ тўловчиларга юридик шахсларнинг кўчмас мулк обектларининг 1 квадрат метрининг қийматидан баланд бўлган ҳолларда, объектларнинг қийматини баҳоловчи ташкилотни жалб қилган ҳолда мустақил баҳолаш ваколати бериш ҳамда прогноз кўрсаткичларини ошириб бажариш бўйича даромадлар тақсимоти бўйича таклифи асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Кичик ва ўрта бизнес тадбиркорлик субъектларини солиққа тортишни соддалаштириш масалалари  бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ўз фаолиятида уч ойдан ортиқ муддат давомида ўттиз нафардан ортиқ касаначини иш билан банд этувчи кичик ва ўрта бизнес субъектларига фойда ва айланмадан олинадиган солиқ базасини 50 фоизи миқдорида камайтириш орқали рағбатлантириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023-йил 23-февралдаги ПҚ-70-сон қарорида тасдиқланиб, амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2023-йил 6-сентабрдаги 19/3-90844-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида касаначиларга қулай солиқ режимини жорий этиш, уларни молиявий қўллаб-қувватлаш, тадбиркорлик субъектлари учун касаначиларни кенг жалб қилишни рағбатлантириш орқали аҳолининг бандлигини таъминлаш ва даромадларини кўпайтиришга олиб келган;
    чекка ҳудудлардаги маҳаллий саноат, қишлоқ хўжалиги ва хизматлар соҳаларидаги тадбиркорлик субъектларига фойда солиғи, айланмадан олинадиган солиқ, ижтимоий солиқ, жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи, мол-мулк солиғи, ер солиғи ва сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ ставкаларини 1 фоиз миқдорида белгилаш ҳамда янги ташкил этиладиган тадбиркорлик субъектларига фойда солиғи, юридик шахслардан олинадиган ер солиғи, юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ ставкаларини 50 фоизга камайтириш, янги барпо этилаётган боғ ва токзорлар эгаллаган ерларга юридик шахслардан олинадиган ер солиғини тўлаш бўйича имтиёзли даврни беш йил этиб белгилаш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021-йил 23-ноябрдаги ПФ-25-сонли Фармонида тасдиқланиб, амалиётга жорий қилинган  (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2023-йил 6-сентабрдаги 19/3-90844-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида қўшилган қийматли рақобатбардош маҳсулотлар ишлаб чиқаришни рағбатлантириш орқали ҳудудга инвестицияларни жалб қилиш учун қулай шароитлар яратилиб, тадбиркорларнинг ихтиёрида жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи 621,4 млн.сўм, мол-мулк солиғи 78,5 млн.сўм, ер солиғи 736,8 млн.сўм ҳамда ижтимоий солиқ суммасидан берилган имтиёз ҳисобига 864,9 млн.сўмдан зиёд маблағ қолган;
    чакана савдо ва умумий овқатланиш, меҳмонхона (жойлаштириш) хизматлари, автотранспортда йўловчи ва юк ташиш, транспорт воситаларини таъмирлаш ва уларга техник хизмат кўрсатиш, компютер хизматларини кўрсатувчи ҳамда кўнгилочар масканларда хизматлар кўрсатувчи тадбиркорлик субъектлари учун ижтимоий солиқ ставкасини 1 фоиз этиб белгилаш ҳамда айрим ҳолларда юридик шахслардан олинадиган мол-мулк ва ер солиқларидан озод этиш бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 27-январдаги ПҚ-104-сон қарорида инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2023-йил 6-сентабрдаги 19/3-90844-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида ҳудудларнинг ўзига хос хусусиятларидан келиб чиқиб, умумий овқатланиш, меҳмонхона, савдо, кўнгилочар, туроператор ва турагент хизматлар соҳасини ривожлантириш, тадбиркорлик субектларини молиявий ресурслар ва инфратузилма билан таъминлаш ҳамда уларга қулай солиқ режимини жорий этилишига олиб келиб, 28 та туманга берилган солиқ имтиёз натижада бу туманлардаги тадбиркорлар ўтган олти ойда қарийб 93,7 млрд.сўмлик имтиёзлардан фойдаланиши ҳисобидан даромади ўтган йилга нисбатан 1,5-2 баробар ошган;
    солиқ тўловчиларга юридик шахсларнинг кўчмас мулк обектларининг 1 квадрат метрининг қийматидан баланд бўлган ҳолларда, объектларнинг қийматини баҳоловчи ташкилотни жалб қилган ҳолда мустақил баҳолаш ваколати бериш ҳамда прогноз кўрсаткичларини ошириб бажариш бўйича даромадлар тақсимоти бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 15-апрелдаги ПҚ-208-сон қарорида тасдиқланиб, амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2023-йил 6-сентабрдаги 19/3-90844-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида солиқ базасини кенгайтиришга, шунингдек, кичик ва ўрта бизнес субъектларига солиқ ҳисоб китоб механизмини соддалаштиришга ҳамда солиқ маъмуриятчилигини такомиллаштиришга имкони яратилган.