Казакбаев Туwелбай Керимбаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Корпоратив шартномани фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солиш”, 12.00.03 – Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Yu737.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Имомов Нурилло Файзуллаевич, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Судялар олий кенгаши ҳузуридаги Судялар олий мактаби, PhD.37/27.02.2020.Yu.107.01.
Расмий оппонентлар: Баратов Миродил Хомуджонович, юридик фанлар доктори, профессор; Холбоев Собир Баратович, юридик фанлар номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Жамоат хавфсизлиги университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади корпоратив шартномани фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солиш билан боғлиқ илмий-назарий ва амалий муаммоларни аниқлаш ҳамда қонунчиликни такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳар бир акциядорга тегишли овозлар сони кумулятив овоз беришда жамиятнинг кузатув кенгашига сайланиши керак бўлган мустақил аъзолар ва бошқа аъзолар сонига алоҳида кўпайтирилиши асосида ҳисобланиши асослантирилган;
директорнинг ёки бошқарув аъзоларининг ёхуд ишончли бошқарувчининг айби билан йирик битим ёки аффилланган шахслар билан битим тузиш тартиби бузилганлиги натижасида етказилган зарарни қоплашда уларнинг мол-мулки етарли бўлмаса жамиятнинг мажбуриятлари бўйича субсидиар жавобгарлик қўлланилиши асосланган;
устав фондида (устав капиталида) давлат улуши 50 фоиздан ортиқ бўлган жамиятнинг кузатув кенгаши таркибига камида бир нафар мустақил аъзо киритилиши ва бунинг учун номзодлар, жамиятнинг кузатув кенгаши томонидан, қоида тариқасида, жамият иштирокчиларининг умумий йигʻилиши кўриб чиқиши учун танлов асосида кўрсатилиши зарурлиги асосланган;
инвестициялар молиявий инвестициялар жумласига акциялар, корпоратив, инфратузилмавий ва давлат облигацияларига, шунингдек қимматли қогʻозларнинг бошқа турларига кириши асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот иши бўйича олинган илмий натижалардан қуйидагиларда фойдаланилган:
кумулятив овоз беришда ҳар бир акциядорга тегишли овозлар сони жамиятнинг кузатув кенгашига сайланиши керак бўлган мустақил аъзолар ва бошқа аъзолар сонига алоҳида кўпайтирилади ҳамда акциядор шу тариқа олинган овозларни битта номзодга тўлиқ беришга ёки икки ва ундан ортиқ номзодлар ўртасида тақсимлашга ҳақли эканлигига оид қоида Ўзбекистон Республикасининг “Корпоратив бошқарув тизими янада такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида” 2023-йил 18-январдаги ЎРҚ-814-сонли Қонунининг 1-моддаси билан «Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги 223-И-сонли Қонунининг 76-моддаси тўққизинчи қисми киритилган қўшимча ва ўзгартиришларни тайёрлашда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар қўмитасининг 2023-йил 7-сентябрдаги 04/1-13-25-сон далолатномаси). Мазкур таклиф акциядорлик жамияти кузатув кенгашига кумулятив овоз бериш тартибини аниқлаштиришга хизмат қилган;
агар жамиятнинг ижроия органи томонидан йирик битим ёки аффилланган шахслар билан битим тузиш тартиби бузилганлиги натижасида жамиятга зарар етказилган бўлса ва бунда жамият директорининг ёки бошқарув аъзоларининг ёхуд ишончли бошқарувчининг айби қонунчиликда белгиланган тартибда исботланса, жамиятнинг кредиторлар олдидаги қарздорлигини қоплаш учун унинг мол-мулки етарли бўлмаган тақдирда жамиятнинг мажбуриятлари бўйича субсидиар жавобгар бўлишга оид таклиф Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида” 2023-йил 18-январдаги ЎРҚ-814-сонли Қонунининг 1-моддаси билан «Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги 223-И-сонли Қонунининг 81-моддаси еттинчи қисми киритилган қўшимча ва ўзгартиришларни тайёрлашда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар қўмитасининг 2023-йил 7-сентябрдаги 04/1-13-25-сон далолатномаси). Ушбу таклиф акциядорлик жамият директорининг йирик битим юзасидан жавобгарлигини аниқ белгилаш орқалари кредиторлар манфаатини таъминлашга ҳуқуқий асос яратган;
устав фондида (устав капиталида) давлат улуши 50 фоиздан ортиқ бўлган жамиятнинг кузатув кенгаши таркибига камида бир нафар мустақил аъзо киритилиши керак. Бунда мустақил аъзоликка номзодлар, агар жамият уставида бошқача қоида назарда тутилмаган бўлса, жамиятнинг кузатув кенгаши томонидан, қоида тариқасида, жамият иштирокчиларининг умумий йиғилиши кўриб чиқиши учун танлов асосида кўрсатилиши бўйича таклиф Ўзбекистон Республикасининг “Корпоратив бошқарув тизими янада такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида” 2023-йил 18-январдаги ЎРҚ-814-сонли Қонунининг 1-моддаси билан «Масъулияти чекланган ҳамда қўшимча масъулиятли жамиятлар тўғрисида»ги 310-ИИ-сонли Қонунининг 381-моддаси ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар қўмитасининг 2023-йил 7-сентябрдаги 04/1-13-25 сонли далолатномаси). Мазкур таклиф миноритар акциядорлар қўмитасини шакллантириш тартибини аниқлаштиришга хизмат қилган;
акциялар, корпоратив, инфратузилмавий ва давлат облигасияларига, шунингдек қимматли қоғозларнинг бошқа турларига киритиладиган инвестициялар молиявий инвестициялар жумласига кириши бўйича таклиф Қорақалпоғистон Республикасининг 2021-йил 10-июлдаги «Инвестициялар ва инвестиция фаолияти тўғрисида»ги №150/ХХ Қонунининг 5-моддаси учинчи қисмини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи КенГЭСининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупсияга қарши курашиш қўмитасининг 2024-йил 29-февралдаги 03-03/149-сон далолатномаси). Ушбу таклиф инвестиция фаолиятининг иштирокчиси инвесторлар ўртасидаги ҳуқуқий муносабатларнинг кўламини кенгайтиришга замин яратган.