Xaydarova Gulrux Sobirjon qizining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiya himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «Polivinilxlorid uchun antipirenlar sintezi, ular asosida kompozisiyalar olish, xossalarining tadqiqoti va tasnifi», 02.00.14 – Organik moddalar va ular asosidagi materiallar texnologiyasi, 02.00.09 – Tovarlar kimyosi (kimyo fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.3.PhD/K849.
Ilmiy rahbarlar: Muxiddinov Baxodir Faxriddinovich, kimyo fanlari doktori, professor; Maxsumov Abdulxamid Gafurovich, kimyo fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti huzuridagi DSc.17/7.06.2024.K/T.06.03 raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Abdushukurov Anvar Kabirovich, kimyo fanlari doktori, professor; Hamroqulov Mahmudjon G‘ofurovich, kimyo fanlari falsafa doktori(PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Buxoro davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: mahalliy xomashyo asosida antipirenlar sintez qilish va polivinilxlorid asosida yong‘inga chidamli kompozision materiallarni yaratishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
mahalliy xomashyolar asosida xlor, brom, yod saqlovchi antipirenlar sintez qilingan va sintez jarayoniga turli omillar-harorat, katalizatorning tabiati va konsentratsiyasi, reaksiya davomiyligining ta’siri aniqlangan hamda ularning tuzilishi IQ va YaMR-spektroskopik usullar bilan isbotlangan;
sintez qilingan birikmalarning elektron tuzilishi va kvant kimyoviy hisoblashlar amalga oshirilgan – optimallashtirilgan strukturasi, atomlar orasidagi bog‘lar uzunligi, elektrostatik potensial xaritasi, elektron zichlik taqsimoti aniqlangan;
ishlab chiqilgan kompozisiyalarning yong‘inga chidamliligi, termik xarakteristikalari aniqlangan va antipirenlarning samaradorlik qatori tuzilgan, ishlab chiqilgan kompozisiyalarning fizik-mexanik xususiyatlarining antipirenlar konsentratsiyasiga bog‘liqligi asosida olovbardosh kompozisiyalarning optimal tarkiblari yaratilgan.
sintez qilingan birikmalar va ular asosida olingan kompozisiyalar uchun tashqi iqtisodiy faoliyat tovarlar nomenklaturasidan tovar kodlari ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Polivinilxlorid asosidagi olovbardosh kompozision materiallarni yaratish bo‘yicha olingan natijalar asosida:
propargil spirti asosida antipiren vositalar olish texnologiyasi “Navoiyazot” AJda amaliyotga joriy etilgan (“Navoiyazot” AJning 2024 yil 23 oktyabrdagi 03/5468-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, kislorod indeksi KI = 36,9 ga teng, dastlabki kompozisiyalardan 1,54 baravar yuqori bo‘lgan olovbardosh kompozisiyalarni olish imkonini bergan;
polivinilxlorid asosida ishlab chiqilgan olovbardosh kompozisiyalar olish texnologiyasi “Navoiyazot” AJda amaliyotga joriy etilgan (Navoiyazot” AJ ning 2024 yil 23 oktyabrdagi 03/5468-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, qurilish korxonalari uchun olovbardosh, yuqori iqtisodiy samaradorlikka ega quvur, shlang, armatura olish imkonini bergan.