Jabborova Dilafro‘z Bo‘rievnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon matni

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “O‘quvchilarda kimyo  fanidan moddalar genetikasi izchilligini o‘rgatish metodikasini takomillashtirish” 13.00.02- Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (kimyo) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.3.PhD/Ped5000.
Ilmiy rahbar: Panjiev Samijon Aliqulovich, pedagogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD),  dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasa) nomi, IK raqami: Termiz davlat universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi PhD.03/30.04.2022.K.78.05 raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar:  Kamolov Luqmon Sirojiddinovich, kimyo fanlari doktori, dotsent; Bozorova Muslima Qodirovna, pedagogika fanlari nomzodi, dotsent.
 Yetakchi tashkilot: Navoiy davlat  pedagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi maktab o‘quvchilari ongida kimyoviy birikmalarning kelib chiqish negizini, hosil bo‘lishi hamda bir moddaning ikkinchisiga qay tarzda aylanish bosqichlarini ya’ni “genetik izchillik” tushunchasini o‘rgatishning takomillashtirilgan metodikasini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
o‘quvchilarda kimyo fanidan moddalar genetikasi tushunchasi interaktiv-kooperativ faoliyati intensivligini ta’minlashga qaratilgan internal va eksternal integratsiyasi produktivligiga ko‘ra kognitiv faoliyatga doir komponentlari ta’limlash tamoyili asosida aniqlashtirilgan;
organik kimyo fanini o‘qitishda moddalar genetikasi izchilligi tushunchasini shakllantirishning uslubiy modeli pedagogik mikromuhitni tabiiy-ilmiy bilimlarning o‘zaro aloqadorlik tendensiyasini baholashga ko‘ra tashkil qilish hamda intensiv ustuvorlik berish asosida takomillashtirilgan;  
o‘quv-kimyoviy tajribadan foydalangan holda moddalar genetikasi izchilligi tushunchasining metodik-didaktik, texnologik-protsessual tayyorgarlik komponentlari integrativ uyg‘unlikni  o‘quvchilarning faoliyati erkinligiga  ko‘ra ta’minlash, fanga oid fundamental tasavvurlarni o‘zaro aloqadorlikka ko‘ra dinamik rivojlantirish asosida takomillashtirilgan;
 o‘quvchilar ongida genetik izchillik tushunchasini shakllantirish metodikasi virtual ta’lim muhitida o‘quv materiallarining konseptual va texnologik aspektlarini o‘z fikrini asoslash va mantiqiy xulosalar chiqarishga ko‘ra qayta konstruksiyalash asosida takomillashtirilgan.
 IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. O‘quvchilarda kimyo  fanidan moddalar genetikasi izchilligini o‘rgatish metodikasini takomillashtirish bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqot natijalari asosida:
o‘quvchilarining kimyo fanidan moddalar genetikasi izchilligi muammosini bilish faoliyatining sezish, idrok etish, umumlashtirish va abstraksiyalash kabi bosqichlari ta’limning ilmiyligi, bilish usullarining ustuvorligi, muvofiqlik tamoyillariga asoslangan holda aniqlashtirilganligiga oid tavsiyalari “Organik kimyo” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar ta’limi vazirligining 2023-yil 27-martdagi 68-sonli buyrug‘i, 68-335-sonli guvohnomasi). Mazkur tavsiyalar o‘quvchilarda intellektual va axborot kompetensiyalarini rivojlantirish imkonini bergan;  
organik kimyo fanini o‘qitishda moddalar genetikasi izchilligi tushunchasini shakllantirishning uslubiy modeli o‘qituvchi va o‘quvchilarning birgalikda amalga oshiradigan birikmalardagi o‘zaro izchil bog‘langan tizimni shakllantiruvchi kimyoviy tajribalarni o‘tkazish jarayoniga shaxsiy-faoliyatli va tizimli yondashuv asosida takomillashtirilganligiga doir xulosalardan (KT-70-22-sonli) (№905/030 05.12.2022 y.) “Polietilen olish texnologiyasini takomillashtirish loyihasi doirasida tabiiy gazni nordon gazlardan tozalash texnologiyasini takomillashtirish va ikkilamchi PE chiqindilari asosida qiyin yonuvchan materiallar olish texnologiyasini ishlab chiqish” amaliy loyihani bajarishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’lim vazirligi huzuridagi Respublika ta’lim markazining 2023-yil 5-oktyabrdagi 01/11-01/1-825-son – ma’lumotnomasi). Natijada, “Moddalar genetikasi izchilligini o‘rgatish” metodikasini amaliy faoliyatga tatbiq etilishiga xizmat qilgan;
o‘quv-kimyoviy tajribadan foydalangan holda moddalar genetikasi izchilligi tushunchasini shakllantirish metodikasi “Qadamba-qadam”, “Kimyoviy jumboqlar”, “Uch bosqichli intervyu”, “Ilonizi” kabi metodlardan ishning mazmuni, uning shartlari, vaqt imkoniyatlari kabi omillarni inobatga olgan holda, foydalanish orqali, takomillashtirilganligiga doir ma’lumotlardan “Kimyo” nomli o‘quv qo‘llanma yozishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar ta’limi vazirligining 2022-yil 30-dekabrdagi 429-sonli buyrug‘i, 429-330-sonli guvohnomasi). Natijada, o‘quvchilarning kimyo fanidan tayanch va universal ko‘nikmalarini shakllantirish imkonini bergan.