Рамазанов Бахтияр Бахитбаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Полиз экинлари учун органик ўғитларни локал соладиган қурилма эгаточгичларининг тури ва параметрларини асослаш”, 05.07.01 – Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Т2930.
Илмий раҳбар: Ибрагимов Абдирасули Абдикаримович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институти, DSc.05/13.05.2020.Т.112.01.
Расмий оппонентлар: техника фанлари доктори, профессор Имомқулов Қутбиддин Боқижонович; техника фанлари доктори, профессор Худояров Анвар Назиржонович.
Етакчи ташкилот: Қишлоқ хўжалиги техникаси ва технологияларини сертификатлаш ва синаш маркази.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Полиз маҳсулотлари етиштириш учун органик ўғитларни локал соладиган қурилма эгаточгичларининг тури ва параметрларини асослаш йўли билан қурилманинг энергия сарфини камайтириш ва юқори иш сифатини таъминлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
органик ўғитларни локал соладиган қурилманинг конструксияси кам энергия сарфляган ҳолда ўғитларни локал солиш учун эгатлар очиб, уларни кўмиш жараёнида суғориш ариғини ва экиш пушталарини шакллантириб кетиши шартидан такомиллаштирилган;
органик ўғитларни локал соладиган қурилма эгаточгичларининг параметрлари улар кам энергия сарфляган ҳолда сифатли ўғитлаш эгатларини шакллантириши лозимлиги шартидан келтириб чиқарилган аналитик ифодалар асосида аниқланган;
дискли ва ағдаргичли эгаточгичлар орасидаги бўйлама масофа ағдаргичли эгаточгич қанотлари таъсири остида тупроқ деформациясининг тарқалиш масофасини ҳисобга олган ҳолда келтириб чиқарилган аналитик ифода асосида аниқланган;
белгиланган агрегат ҳаракат тезликларида дискли эгаточгичларнинг ҳаракат йўналиши ва тикка нисбатан ўрнатилиш бурчаклари ҳамда дискли ва ағдаргичли эгаточгичлар орасидаги бўйлама масофанинг мақбул қийматлари эгат чуқурлиги ва тортишга қаршилигини ифодаловчи регрессия тенгламаларини биргаликда ечиш орқали аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. “Полиз экинлари учун органик ўғитларни локал соладиган қурилма эгаточгичларининг тури ва параметрларини асослаш” бўйича олинган натижалар асосида:
полиз экинлари экиладиган майдонларга органик ўғитларни локал соладиган ва экиш пушталарини ҳосил қиладиган қурилмага дастлабки талаблар ва техник топшириқ ишлаб чиқилган ҳамда Интеллектуал мулк марказининг фойдали моделга “Тупроққа органик ўғитларни солиш қурилмаси”, ФАП 01852 – патенти олинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 12 мартдаги № 05/01-05/02-05/04-03-74-сон маълумотномаси). Натижада таклиф этилаётган эгаточгичлар билан жиҳозланган ресурстежамкор органик ўғитларни локал соладиган қурилманинг конструксиясини ишлаб чиқиш имкони яратилган;
ишлаб чиқилган ресурстежамкор эгаточгичлар билан жиҳозланган органик ўғитларни локал соладиган қурилма Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институтининг тажриба хўжалиги ва Тошкент вилояти Янгийўл тумани фермер хўжаликларида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 12 мартдаги № 05/01-05/02-05/04-03-74-сон маълумотномаси). Натижада бир гектар майдонга сарфланадиган ёнилғи-мойлаш материаллари сарфи 12,3 % га, умумий харажатлар 2,3 % га камайишига эришилган;
таклиф этилган қурилманинг саноат нусхаларини ишлаб чиқиш ва тайёрлаш учун лойиҳа-конструкторлик ҳужжатлари (дастлабки талаблар ва техник топшириқ) “БМКБ-Агромаш” АЖ да лойиҳалаш жараёнига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 12 мартдаги № 05/01-05/02-05/04-03-74-сон маълумотномаси). Натижада асосланган параметрларга эга бўлган эгаточгичлар билан жиҳозланган органик ўғитларни локал соладиган қурилманинг саноат нусхаларини ишлаб чиқариш имконияти яратилган.