Эргашев Илёс Урол ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Товламачилик учун жиноий жавобгарликни такомиллаштириш”, 12.00.08 – Жиноят ҳуқуқи. Жиноят-ижроия ҳуқуқи (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.PhD/Yu1397.
Илмий раҳбар: Ҳакимов Комил Бахтиярович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/13.05.2020.Yu.22.03.
Расмий оппонентлар: Кабулов Рустам, юридик фанлар доктори, профессор; Сагдуллаев Фатхулла Шукруллаевич, юридик фанлар бўйича фалсафа доктори (ПҳД), доцент.
Етакчи ташкилот: Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети.
Диссертациянинг йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади товламачилик учун жиноий жавобгарликни якомиллаштириш бўйича назарий ва амалий муаммоларни бартараф этиш юзасидан аниқ таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
шахсни ёки унинг яқинларини ўлдириш ёки зўрлик ишлатиш билан қўрқитиб содир этилган товламачилик учун жиноий жавобгарликни оғирлаштириш мақсадида бу каби қилмишлар учун жавобгарлик дифференциация қилиниши лозимлиги асосланган;
шахс танасининг ва (ёки) жинсий аъзоларининг яланғоч ҳолдаги фото ва (ёки) видеотасвирини ўз ичига олган ахборотни унинг розилигисиз Интернет жаҳон ахборот тармоғида тарқатиш билан қўрқитганлик учун жиноий жавобгарлик белгиланиши лозимлиги асосланган;
товламачилик йўли билан пора сўраб товламачилик қилинган бўлса бу ҳақда пора берган шахснинг ўттиз сутка ичида ихтиёрий ариза бериш орқали пора берган шахсни жиноий жавобгарликдан озод этиш бу у(лар)нинг қилмишида жиноят таркиби йўқлигини англатмаслиги лозимлиги асосланган;
моддий қимматликлар берган ёки мулкий манфаатдор этган шахсга нисбатан моддий қимматлик ёки мулкий манфаат сўраб товламачилик қилинган бўлса бу ҳақда ўттиз сутка ичида ихтиёрий ариза бериш давлат органининг, давлат иштирокидаги ташкилотнинг ёки фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органининг хизматчисини пора эвазига оғдириб олган шахсни жиноий жавобгарликдан озод этиш бу у(лар)нинг қилмишида жиноят таркиби йўқлигини англатмаслиги лозимлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Товламачиликнинг жиноят-ҳуқуқий жиҳатларини тадқиқ этиш натижалари асосида:
шахсни ёки унинг яқинларини ўлдириш ёки зўрлик ишлатиш билан қўрқитиб содир этилган товламачилик учун жиноий жавобгарликни оғирлаштириш мақсадида бу каби қилмишлар учун жавобгарлик дифференциация қилиниши лозимлиги тўғрисидаги таклиф Жиноят кодекси янги таҳрирдаги лойиҳасининг 204-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг 2024-йил 23-сентябрдаги 27/2-247-24-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши шахсни ёки унинг яқинларини ўлдириш ёки зўрлик ишлатиш билан қўрқитиб содир этилган товламачилик учун жавобгарликнинг муқаррарлигини таъминланишига хизмат қилган;
шахс танасининг ва (ёки) жинсий аъзоларининг яланғоч ҳолдаги фото ва (ёки) видеотасвирини ўз ичига олган ахборотни унинг розилигисиз Интернет жаҳон ахборот тармоғида тарқатиш билан қўрқитганлик учун жиноий жавобгарлик белгиланиши лозимлиги тўғрисидаги таклиф ЖК 1413-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик Палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2024-йил 15-июлдаги 3/08-124-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши шахс танасининг ва (ёки) жинсий аъзоларининг яланғоч ҳолдаги фото ва (ёки) видеотасвирини ўз ичига олган ахборотни унинг розилигисиз Интернет жаҳон ахборот тармоғида тарқатиш билан қўрқитганлик учун қилмишни товламачиликдан фарқлашга ҳамда бу турдаги қилмишларни тўғри квалификация қилинишига хизмат қилган;
товламачилик йўли билан пора сўраб товламачилик қилинган бўлса бу ҳақда пора берган шахснинг ўттиз сутка ичида ихтиёрий ариза бериш орқали пора берган шахсни жиноий жавобгарликдан озод этиш бу у(лар)нинг қилмишида жиноят таркиби йўқлигини англатмаслиги лозимлиги тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2022-йил 14-майдаги 9-сонли қарорида инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2024-йил 9-январдаги 01-06-24-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши пора берганлик учун жавобгарликнинг муқаррарлиги ҳамда қилмишни тўғри квалификация қилинишига хизмат қилган;
моддий қимматликлар берган ёки мулкий манфаатдор этган шахсга нисбатан моддий қимматлик ёки мулкий манфаат сўраб товламачилик қилинган бўлса бу ҳақда ўттиз сутка ичида ихтиёрий ариза бериш давлат органининг, давлат иштирокидаги ташкилотнинг ёки фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органининг хизматчисини пора эвазига оғдириб олган шахсни жиноий жавобгарликдан озод этиш бу у(лар)нинг қилмишида жиноят таркиби йўқлигини англатмаслиги лозимлиги тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2022-йил 14-майдаги 9-сонли қарорида инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2024-йил 9-январдаги 01-06-24-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши давлат органининг, давлат иштирокидаги ташкилотнинг ёки фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органининг хизматчисини пора эвазига оғдириб олганлик учун жавобгарликнинг муқаррарлигини таъминлашга ҳамда қилмишни тўғри квалификация қилинишига хизмат қилган.