Норқулов Урол Фарходовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Бош суяклари синишида шикастловчи восита тури ва зарба йўналишини аниқлаш», 14.00.24 - Суд тиббиёти.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Tib2878.
Илмий раҳбар: Индиаминов Сайит Индиаминович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03 илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Машарипов Азамат Собирович, тиббиёт фанлари доктори; Хайдаров Хасанали Рахмонович, тиббиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ижевск давлат тиббиёт академияси (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: турлича таъсир юзаларга эга бўлган тўмтоқ қаттиқ воситаларнинг бир неча маротаба локал таъсир шароитида бош гумбаз суяклари синишларида шикастловчи воситани ва зарба йўналишини аниқлашга доир суд-тиббий экспертизаларни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
турли таъсир юзаларга эга бўлган ўтмас қаттиқ воситаларнинг бир неча маротаба локал таъсири шароитида бош гумбаз суякларида юзага келадиган синишларнинг қирралари нотекислиги, бир-бирига туташмаслиги, ғовак қатламининг мажақланиши ва синиш чизиқлари оралиғи юзаси дўмпайган - қияли йўналишлиги билан таърифланган морфологик жиҳатлари аниқланган;
турли таъсир юзаларга эга бўлган ўтмас қаттиқ воситаларнинг бир неча маротаба локал таъсиридан етказилган бош гумбаз суякларининг синишида шикастловчи воситани ва унинг таъсир йўналишини, шунингдек механизмини аниқлашга доир диффернциал диагностик мезонлар ишлаб чиқилган;
турли таъсир юзага эга бўлган ўтмас қаттиқ воситаларнинг бир неча маротаба локал таъсири билан боғлиқ бош гумбаз суякларининг синишида компьютер дастурида жароҳатларни нобиологик объектларда моделлаштириш орқали  шикасловчи воситани ва унинг таъсир йўналишини белгилаш асосланган;
жароҳатларни нобиологик объектларда компьютер дастурида  моделлаштириш ва улардан нусха олиш усулларини ишлаб чиқиш орқали бош гумбаз суяклари синишларида шикастловчи воситани ва унинг таъсир йўналишини аниқлашга доир суд тиббий экспертизалар такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Бош суяклари синишида шикастловчи восита тури ва зарба йўналишини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: турли таъсир юзаларга эга бўлган ўтмас қаттиқ воситаларнинг бир неча маротаба локал таъсири шароитида бош гумбаз суякларида юзага келадиган синишларнинг қирралари нотекислиги, бир-бирига туташмаслиги, ғовак қатламининг мажақланиши ва синиш чизиқлари оралиғи юзаси дўмпайган - қияли йўналишлиги билан таърифланган морфологик жиҳатлари аниқланганлиги бўйича таклифлар Республика суд-тиббиёт экспертизаси илмий-амалий маркази мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 29 мартда 8н-р/16-сон билан тасдиқланган «Бошнинг юмшоқ тўқималари шикастланиши ва бош суяги суяклари синиши бўйича шикастланиш воситани аниқлаш учун эксперимент тадқиқотлари алгоритми» ва 2024 йил 29 мартда 8н-р/17-сон билан тасдиқланган «Бош суяги синишида жароҳатланиш қурол ва зарба йўналишларини аниқлаш тартиби» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббиёт экспертизаси илмий-амалий марказининг Самарқанд вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 106-сон, Навоий вилояти филиали бўйича 02.05.2024 йилдаги 02/185-сон ҳамда Бухоро вилояти филиали бўйича 02.05.2024 йилдаги 146-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни  сақлаш  вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлдаги 04/16-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тавсия этилган алгоритм ва усулларни эксперт амалиётига жорий этиш натижасида бош суяклари шикастланида, жароҳатларининг морфологик хусусиятларига кўра қурол тури ва зарба йўналишини аниқлашда эксперт хулосаларининг ишончлилиги, асослилиги ва холислигини таъминлаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур ҳолатни экспертизаси учун сарфланадиган 700000 сўм  (ананавий усулнинг ўртача нархи 1500000 сўм, тавсия этилган усулнинг нархи 800000 сўмни ташкил қилади) бюджет маблағлари тавсия этилган усулдан фойдаланиш орқали экспертиза ўтказиш муддатини 8-10 кундан 4-5 кунгача қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: турли таъсир юзаларга эга бўлган ўтмас қаттиқ воситаларнинг бир неча маротаба локал таъсиридан етказилган бош гумбаз суякларининг синишида шикастловчи воситани ва унинг таъсир йўналишини, шунингдек механизмини аниқлашга доир диффернциал диагностик мезонлар ишлаб чиқилганлиги бўйича таклифлар Республика суд-тиббиёт экспертизаси илмий-амалий маркази мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 29 мартда 8н-р/16-сон билан тасдиқланган «Бошнинг юмшоқ тўқималари шикастланиши ва бош суяги суяклари синиши бўйича шикастланиш воситани аниқлаш учун эксперимент тадқиқотлари алгоритми» ва 2024 йил 29 мартда 8н-р/17-сон билан тасдиқланган «Бош суяги синишида жароҳатланиш қурол ва зарба йўналишларини аниқлаш тартиби» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббиёт экспертизаси илмий-амалий марказининг Самарқанд вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 106-сон, Навоий вилояти филиали бўйича 02.05.2024 йилдаги 02/185-сон ҳамда Бухоро вилояти филиали бўйича 02.05.2024 йилдаги 146-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни  сақлаш  вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлдаги 04/16-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тавсия этилган алгоритм ва усулларни эксперт амалиётига жорий этиш натижасида бош суяклари шикастланида, жароҳатларининг морфологик хусусиятларига кўра қурол тури ва зарба йўналишини аниқлашда эксперт хулосаларининг ишончлилиги, асослилиги ва холислигини таъминлаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур ҳолатни экспертизаси учун сарфланадиган 700000 сўм  (ананавий усулнинг ўртача нархи 1500000 сўм, тавсия этилган усулнинг нархи 800000 сўмни ташкил қилади) бюджет маблағлари тавсия этилган усулдан фойдаланиш орқали экспертиза ўтказиш муддатини 8-10 кундан 4-5 кунгача қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: турли таъсир юзага эга бўлган ўтмас қаттиқ воситаларнинг бир неча маротаба локал таъсири билан боғлиқ бош гумбаз суякларининг синишида компьютер дастурида жароҳатларни нобиологик объектларда моделлаштириш орқали  шикасловчи воситани ва унинг таъсир йўналишини белгилаш асосланганлиги бўйича таклифлар Республика суд-тиббиёт экспертизаси илмий-амалий маркази мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 29 мартда 8н-р/16-сон билан тасдиқланган «Бошнинг юмшоқ тўқималари шикастланиши ва бош суяги суяклари синиши бўйича шикастланиш воситани аниқлаш учун эксперимент тадқиқотлари алгоритми» ва 2024 йил 29 мартда 8н-р/17-сон билан тасдиқланган «Бош суяги синишида жароҳатланиш қурол ва зарба йўналишларини аниқлаш тартиби» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббиёт экспертизаси илмий-амалий марказининг Самарқанд вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 106-сон, Навоий вилояти филиали бўйича 02.05.2024 йилдаги 02/185-сон ҳамда Бухоро вилояти филиали бўйича 02.05.2024 йилдаги 146-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни  сақлаш  вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлдаги 04/16-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тавсия этилган алгоритм ва усулларни эксперт амалиётига жорий этиш натижасида бош суяклари шикастланида, жароҳатларининг морфологик хусусиятларига кўра қурол тури ва зарба йўналишини аниқлашда эксперт хулосаларининг ишончлилиги, асослилиги ва холислигини таъминлаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур ҳолатни экспертизаси учун сарфланадиган 700000 сўм  (ананавий усулнинг ўртача нархи 1500000 сўм, тавсия этилган усулнинг нархи 800000 сўмни ташкил қилади) бюджет маблағлари тавсия этилган усулдан фойдаланиш орқали экспертиза ўтказиш муддатини 8-10 кундан 4-5 кунгача қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: жароҳатларни нобиологик объектларда компьютер дастурида  моделлаштириш ва улардан нусха олиш усулларини ишлаб чиқиш орқали бош гумбаз суяклари синишларида шикастловчи воситани ва унинг таъсир йўналишини аниқлашга доир суд тиббий экспертизалар такомиллаштирилганлиги бўйича таклифлар Республика суд-тиббиёт экспертизаси илмий-амалий маркази мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 29 мартда 8н-р/16-сон билан тасдиқланган «Бошнинг юмшоқ тўқималари шикастланиши ва бош суяги суяклари синиши бўйича шикастланиш воситани аниқлаш учун эксперимент тадқиқотлари алгоритми» ва 2024 йил 29 мартда 8н-р/17-сон билан тасдиқланган «Бош суяги синишида жароҳатланиш қурол ва зарба йўналишларини аниқлаш тартиби» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббиёт экспертизаси илмий-амалий марказининг Самарқанд вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 106-сон, Навоий вилояти филиали бўйича 02.05.2024 йилдаги 02/185-сон ҳамда Бухоро вилояти филиали бўйича 02.05.2024 йилдаги 146-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни  сақлаш  вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлдаги 04/16-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тавсия этилган алгоритм ва усулларни эксперт амалиётига жорий этиш натижасида бош суяклари шикастланида, жароҳатларининг морфологик хусусиятларига кўра қурол тури ва зарба йўналишини аниқлашда эксперт хулосаларининг ишончлилиги, асослилиги ва холислигини таъминлаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур ҳолатни экспертизаси учун сарфланадиган 700000 сўм  (ананавий усулнинг ўртача нархи 1500000 сўм, тавсия этилган усулнинг нархи 800000 сўмни ташкил қилади) бюджет маблағлари тавсия этилган усулдан фойдаланиш орқали экспертиза ўтказиш муддатини 8-10 кундан 4-5 кунгача қисқартириш натижасида иқтисод қилинади.