Sultanova Shaxnoza Abduvaxitovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Dorivor o‘simliklarni quritish uchun suv isitgichli konvektiv qurilmani takomillashtirish», 02.00.16–Kimyo texnologiyasi va oziq-ovqat ishlab chiqarish jarayonlari va apparatlari (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.4.PhD/T503.
Ilmiy rahbar: Safarov Jasur Esirgapovich, texnika fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat texnika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent kimyo-texnologiya instituti, DSc.27.06.2017.T.04.01.
Rasmiy opponentlar: Barakaev Nusratullo Radjabovich, texnika fanlari doktori, dotsent; Gofurov Karim Xakimovich, texnika fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Umumiy va noorganik kimyo instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: dorivor o‘simliklarning shifobaxsh xususiyatlarini saqlab qolish uchun suv isitgichli konvektiv quritish qurilmani takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
dorivor o‘simliklarni qurish jarayonining bir me’yorda kechishini ta’minlash va sifatli mahsulot olish maqsadida issiqlik-fizik tavsifi va kimyoviy tarkibi aniqlangan;
quritish jarayonida materialning qatlam namligi, vaqti, harorati va namlikning so‘nggi talab etilgan zarur kattaliklariga erishish imkonini ta’minlab beradigan matematik modeli ishlab chiqilgan;
materialning notekis ko‘rinish mezonlari bo‘yicha o‘rtacha harorat chegarasining minimum shartlariga asosan jarayonning optimal echimi yaratilgan;
quritish jarayonida bug‘lanishga ketadigan issiqlik sarfini inobatga olgan va olmagan holda issiqlik tashuvchi suyuqlik va havodagi issiqlik oqimlari o‘zaro ta’sirining to‘g‘ri va teskari matematik modeli yaratilgan;
quritish jarayonining bir me’yorda kechishini ta’minlash va issiqlik tashuvchining oqim yo‘nalishini to‘g‘ri tashkillashtirish maqsadida suv isitgichli konvektiv quritish qurilmasi takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Dorivor o‘simliklarni quritish uchun suv isitgichli konvektiv qurilmani takomillashtirish bo‘yicha olingan natijalar asosida:
suv isitgichli konvektiv quritish jarayon texnologiyasi «O‘zfarmsanoat» AK tizimidagi korxonalar amaliyotiga joriy etilgan («O‘zfarmsanoat» AKning 2017 yil 7 noyabrdagi MD-06/3104-son ma’lumotnomasi). Natijada suv isitgichli konvektiv qurilmani quritish jarayoniga qo‘llash orqali dorivor o‘simliklarni ishlab chiqarishni 1,3 martaga oshirish hamda dorivor o‘simliklarni yo‘qotilishini 11% gacha pasaytirish imkonini bergan;
dorivor o‘simliklarni sifatli quritishga mo‘ljallangan qurilma «Dorivor o‘simliklar» MChJ korxonasida amaliyotga joriy etilgan («O‘zfarmsanoat» AKning 2017 yil 7 noyabrdagi MD-06/3102-son ma’lumotnomasi). Natijada dorivor o‘simliklarning biofaol tarkibi saqlanib qolgan holda sifatli tugallangan mahsulot olish imkonini bergan;
dorivor o‘simliklarni sifatli quritishga mo‘ljallangan qurilmani yaratish va ishlab chiqish bo‘yicha IX Respublika innovatsion g‘oyalar, texnologiyalar va loyihalar yarmarkasida “Dilrabo Usmonovna Zamini” DX bilan xo‘jalik shartnomasi tuzilgan (2016 yil 13 mayda №13/16 raqam bilan ro‘yxatga olingan). Natijada dorivor o‘simliklar tarkibidagi biofaol moddalarni 90–95% gacha saqlagan sifatli shifobaxsh mahsulotlar olish imkonini bergan.
