Иминов Комилжон Одилжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Тромбоцитлар билан бойитилган фибрин мембраналари ёрдамида зигоматик-орбитал комплекс жароҳатларини даволаш» 14.00.21- Стоматология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.1.PhD/Tib3457.
Илмий раҳбар: Боймурадов Шуҳрат Абдужалилович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.04/30.12.2019.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Амануллаев Рустам Азимжанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Мирсаева Фания Зартдиновна, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Самара давлат тиббиёт университети (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: зигоматик-орбитал комплекс жароҳатларини комплекс даволаш самарадорлигини тромбоцитлар билан бойитилган аутологик фибрин мембраналари ёрдамида оширишни такмоиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
интрооператив шароитда зигоматик-орбитал комплекс жароҳатларини даволашда PRF мембранаси тайёрлаш усулидан фойдаланиш ўртача 37,4%га самарадорлиги исботланган;
операсиядан кейинги даврда, ёноқ-орбитал комплекс жароҳатлари PRF мембраналари билан даволаш, беморнинг субъектив клиник белгиларини 52,7%±0,02га камайтириши исботланган;
доплер натижалари асосида, PRF мембранаси ёрдамида жарроҳлик даволаш, операциядан кейинги даврда зигоматик-орбитал комплекс тўқималарининг микросиркуляциясини эрта тиклашга ёрдам бериши исботланган;
зигоматик-орбитал комплекснинг шикастланишларини PRF фибрин мембраналари ёрдамида даволаш учун «Орбитал ёноқ комплекси жароҳатларини жаррохлик йўли билан даволаш усули» ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашнинг илмий-тадқиқот ишлари натижаларини амалиётга татбиғи бўйича 2024–йил 15 – июльдаги 03/57–сон хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: фибрин мемраналарини тайёрлашни устувор масалаларига бағишланган яъни фибрин мембраналарини жарроҳлик амалиёти жараёнида бир вақтнинг ўзида бемор қонидан ажратиб олишни такомиллаштиришга қаратилган чора- тадбирларни асослаш ва олинган илмий натижалар борасида ишлаб чиқилган «PRF мембраналарини олиш усулини такомиллаштириш» номли услубий тавсиянома Тошкент шахри 7-сон шахар шифохонаси 30.10.2023 йилдаги 107-сон буйруғи, Сурхондарё вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази 25.10.2023 йилдаги 107-Т сон буйруғи, ҳамда Тошкент тиббиёт академиясининг кўп тармоқли клиникаси 14.11.2023 йилдаги 135-сон буйруғи юз-жағ жарроҳлиги бўлимининг клиник амалий фаолиятига тадбиқ етилган ва тасдиқланган. (Соғлиқни сақлаш вазирлиги илмий фаолиятини мувофиқлаштириш бўлими томонидан 2023 йил 21 октябрдаги 10-23/138-т-сон билан тасдиқланган). Мазкур услубий тавсиянома юз-жағ жарроҳлиги соҳасида PRF мембраналарини жарроҳлик амалиётларида фойидаланиш учун юқори сифатли, ҳажм сифатидан каттароқ бўлган фибрин мембраналарини тайёрлашни имконини берган. Ижтимоий самарадорлиги: PRF мембранаси интороперасион муҳитда 10мл шишали ваккутейнер ва интродюссерлар ишлатилган янги тайёрлаш усулидан фойдаланиш (n=47) беморда ўртача 37,4%га самарадорлиги исботланган. Иқтисодий самарадорлиги: Ёноқ-орбитал комплекснинг шикастланишларини хирургик даволашда PRF фибрин мембраналарини қўллаш усули алгоритми орқали 105,5 миллион сўмни иқтисод қилиниши аниқланган.
иккинчи илмий янгилик: ёноқ-орбитал комплекси жароҳатларини фибрин мембраналари билан янги жарроҳлик амалиёти усули чора-тадбирларига қаратилган илмий натижалар асосида «Ёноқ-орбитал комплекси жароҳатларини PRF мембраналари билан даволашнинг янги жиҳатлари ва фибрин мембраналарининг биокимёвий таъсир механизмлари» номли услубий тавсиянома Тошкент шахри 7-сон шахар шифохонаси 30.10.2023 йилдаги 107-сон буйруғи, Сурхондарё вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази 25.10.2023 йилдаги 110-Т сон буйруғи, ҳамда Тошкент тиббиёт академиясининг кўп тармоқли клиникаси 14.11.2023 йилдаги 135-сон буйруғи билан юз-жағ жарроҳлиги бўлимининг клиник амалий фаолиятига тадбиқ етилган ва тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги илмий фаолиятини мувофиқлаштириш бўлими томонидан 2023 йил 21 октябрдаги 10-23/137-т-сон тасдиқланган). Мазкур услубий тавсиянома зигоматик- орбитал комплекси жароҳатларини реконструктив жарроҳлик амалиётида илк бора PRF мембраналари қўллаш ва шу билан биргаликда фибрин мембраналарини ёноқ-орбитал соҳадаги клиник таъсирини баҳолаш, ёноқ-орбитал комплекс жароҳатларини операсия кейинги регенерасион жиҳатлари яхшиланган ва беморларни ҳаёт сифатини ошириш тактикаси ишлаб чиқилган. Ижтимоий самарадорлиги: Зигоматик-орбитал комплекснинг шикастланишларини даволашнинг анъанавий усули гуруҳида (n=49) беморда операциядан кейинги асоратларнинг юқори даражаси (19,4%) мавжудлигини кўрсатди. Зигоматик-орбитал комплекси реконструксия қилишда янги PRF мембраналари билан (n=47) беморнинг операциядан кейинги шикоятларини 52,7%±0,02га камайтириши исботланган. Иқтисодий самарадорлиги: бизнинг тадқиқотимиз давомида ёноқ-орбитал комплекси жароҳатларини PRF мембраналари билан даволаш усули жорий етишда иқтисодий самарадорлик прогнозига кўра (n=47) беморда, 27 млн. сўм иқтисод қилиниши аниқланган.
учинчи илмий янгилик: ёноқ-орбитал комплекс жароҳатларига PRF таъсирининг компютер 3Д модели бўйича олинган илмий натижалар асосида «Ёноқ-орбитал комплекси жароҳатларида кўз косасининг пастки деворини реконструксия қилиш усули» номли услубий тавсиянома Сурхондарё вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази 25.10.2023 йилдаги 105-Т сон буйруғи, Тошкент тиббиёт академиясининг кўп тармоқли клиникаси 14.11.2023 йилдаги 135-сон буйруғи, ҳамда Тошкент шахри 7-сон шахар шифохонаси 107-сонли 30.10.2023 йилдаги буйруғи билан юз-жағ жарроҳлиги бўлимининг клиник амалий фаолиятига тадбиқ етилган ва тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги илмий фаолиятини мувофиқлаштириш бўлими томонидан 2023 йил 21 октябрдаги 10-23/136-т-сон билан тасдиқланган). Ижтимоий самарадорлиги: зигоматик-орбитал комплекснинг шикастланишларини даволашда (n=47) беморда PRF мембранаси ёрдамида жарроҳлик даволаш усули кўз косасида вазоконстриксия даражаси, екссудатив реаксия, ёноқ-орбитал тўқималарнинг шиши ва орбитал артерияларда қон оқими тезлигини опресиядан кейин 3-кунда ерта тикланиши аниқланган. Иқтисодий самарадорлиги: ёноқ орбитал комплекси ташхислаш ва даволашда тавсия етилган усул ҳар бир беморни даволаш нархини ўртача 4,5млн.сўмни ташкил қилади.
тўртинчи илмий янгилик: ёноқ-орбитал комплекси жароҳатларини фибрин мембраналари билан янги жарроҳлик амалиёти усули чора-тадбирларига қаратилган илмий натижалар асосида «Ёноқ-орбитал комплекси жароҳатларини PRF мембраналари билан даволашнинг янги жиҳатлари ва фибрин мембраналарининг биокимёвий таъсир механизмлари» номли услубий тавсиянома Тошкент шахри 7-сон шахар шифохонаси 30.10.2023 йилдаги 107-сон буйруғи, Сурхондарё вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази 25.10.2023 йилдаги 110-Т сон буйруғи, ҳамда Тошкент тиббиёт академиясининг кўп тармоқли клиникаси 14.11.2023 йилдаги 135-сон буйруғи билан юз-жағ жарроҳлиги бўлимининг клиник амалий фаолиятига тадбиқ етилган ва тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги илмий фаолиятини мувофиқлаштириш бўлими томонидан 2023 йил 21 октябрдаги 10-23/137-т-сон тасдиқланган). Мазкур услубий тавсиянома зигоматик- орбитал комплекси жароҳатларини реконструктив жарроҳлик амалиётида, №IAP 07179 «Орбитал ёноқ комплекси жароҳатларини жарроҳлик йўли билан даволаш усули» ихтиро патенти ва PRF мембраналарини ёноқ-орбитал соҳадаги клиник таъсирини баҳолаш, ёноқ- орбитал комплекс жароҳатларини операсия кейинги регенерасион жиҳатлари яхшиланган ва беморларни ҳаёт сифатини ошириш тактикаси ишлаб чиқилган. Ижтимоий самарадорлиги: ёноқ-орбитал комплекснинг шикастланишларини хирургик даволашда PRF фибрин мембраналарини қўллаш усули алгоритми орқали беморларнинг стасионар ётоқ кунларини 1,5 баробарга қисқарган. Иқтисодий самарадорлиги: ёноқ орбитал комплекси (n=47) реконструксиясида операцион шароитда беморда PRF мембранасидан фойдаланиш усули иқтисодий самараси 105,5 миллион сўмни ташкил қилади.
