Болтаев Нодиржон Абдусаломовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қўшма жароҳатларда бош мия структурасидаги ўзгаришларининг танатогенетик аҳамияти», 14.00.24 - Суд тиббиёти.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/Tib1742.
Илмий раҳбар: Индиаминов Сайит Индиаминович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Рўзиев Шерзод Ибодуллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Жуманиязов Эркин Худойберганович, тиббиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Қозон давлат тиббиёт институти (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: бош мия тузилмалари зарарланишисиз кечган қўшма политравмаларда жароҳатлар етказилиш муддатини аниқлаш ва травматик касаллик танатогенезини асослашга доир суд-тиббий экспертизани такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бош мия тузилмалари жароҳатисиз кечган қўшма жароҳатлардан вафот этган шахсларнинг бош мия структурасидаги ўзгаришларнинг морфологик ва морфометрик тавсифи асосида шикастдан сўнгги 8 кунгача бўлган даврда қўшма жароҳатларнинг етказилиш муддатини аниқлаш мезонлари ишлаб чиқилган;
қўшма жароҳатлар билан боғлиқ травматик касалликнинг турли муддатларида ўлимнинг бевосита сабабларини аниқлашга доир бош мия тузилмаларидаги ўзгаришларнинг морфологик ва морфометрик жиҳатлари аниқланган;
қўшма жароҳатларнинг турлари ва асоратлари ҳамда етказилиш муддатларидан келиб чиққан ҳолда, травматик касалликнинг танатогенези кечув даврларига мувофиқ асосланган;
бош мия тузилмалари зарарланишисиз кечган қўшма жароҳатлар билан боғлиқ травматик касалликнинг танатогенезини асослаш ва жароҳат етказилиш муддатини аниқлашга доир суд тиббий экспертизаси такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қўшма жароҳатларда бош мия структурасидаги ўзгаришларининг танатогенетик ахамияти бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: бош мия тузилмалари жароҳатисиз кечган қўшма жароҳатлардан вафот этган шахсларнинг бош мия структурасидаги ўзгаришларнинг морфологик ва морфометрик тавсифи асосида шикастдан сўнгги 8 кунгача бўлган даврда қўшма жароҳатларнинг етказилиш муддатини аниқлаш мезонлари ишлаб чиқилганлиги бўйича таклифлар Самарқанд давлат тиббиёт университети қошидаги илмий кенгаш томонидан 2024 йил 24 апрелда 83-сон билан тасдиқланган «Шикастланишнинг турли муддатларида вафот этган одамларнинг мия қон-томир тўқималарининг ўзгаришларини суд-гистологик ўрганиш алгоритми» ва 2024 йил 24 апрелда 82-сон билан тасдиқланган «Экстроцеребрал қўшма шикастланишларнинг турли муддатларида вафот этган одамларнинг мия тузилмаларидаги ўзгаришлар динамикасини морфометрик бахолаш методологияси» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказнинг Тошкент вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 9-И-сон ҳамда Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказнинг Самарқанд вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 105-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлдаги 04/22-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тавсия этилган алгоритм ва усулларни эксперт амалиётига жорий этиш натижасида уларнинг ишончлилиги, ўлим сабабларини ва қўшма жароҳат танатогенезни асослаш бўйича эксперт хулосаларининг асослилиги ва холислиги таъминлаш имконини баради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур ҳолатни экспертизаси учун сарфланадиган 275000 сўм бюджет маблағлари тавсия этилган усуллар ва ҳаракат алгоритмини қўллаш орқали тиббий кўрикдан ўтиш муддати 8-10 кундан 4-5 кунгача қисқариш натижасида иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: қўшма жароҳатлар билан боғлиқ травматик касалликнинг турли муддатларида ўлимнинг бевосита сабабларини аниқлашга доир бош мия тузилмаларидаги ўзгаришларнинг морфологик ва морфометрик жиҳатлари аниқланганлиги бўйича таклифлар Самарқанд давлат тиббиёт университети қошидаги илмий кенгаш томонидан 2024 йил 24 апрелда 83-сон билан тасдиқланган «Шикастланишнинг турли муддатларида вафот этган одамларнинг мия қон-томир тўқималарининг ўзгаришларини суд-гистологик ўрганиш алгоритми» ва 2024 йил 24 апрелда 82-сон билан тасдиқланган «Экстроцеребрал қўшма шикастланишларнинг турли муддатларида вафот этган одамларнинг мия тузилмаларидаги ўзгаришлар динамикасини морфометрик бахолаш методологияси» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказнинг Тошкент вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 9-И-сон ҳамда Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказнинг Самарқанд вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 105-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлдаги 04/22-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тавсия этилган алгоритм ва усулларни эксперт амалиётига жорий этиш натижасида уларнинг ишончлилиги, ўлим сабабларини ва қўшма жароҳат танатогенезни асослаш бўйича эксперт хулосаларининг асослилиги ва холислиги таъминлаш имконини баради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур ҳолатни экспертизаси учун сарфланадиган 275000 сўм бюджет маблағлари тавсия этилган усуллар ва ҳаракат алгоритмини қўллаш орқали тиббий кўрикдан ўтиш муддати 8-10 кундан 4-5 кунгача қисқариш натижасида иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: қўшма жароҳатларнинг турлари ва асоратлари ҳамда етказилиш муддатларидан келиб чиққан ҳолда, травматик касалликнинг танатогенези кечув даврларига мувофиқ асосланганлиги бўйича таклифлар Самарқанд давлат тиббиёт университети қошидаги илмий кенгаш томонидан 2024 йил 24 апрелда 83-сон билан тасдиқланган «Шикастланишнинг турли муддатларида вафот этган одамларнинг мия қон-томир тўқималарининг ўзгаришларини суд-гистологик ўрганиш алгоритми» ва 2024 йил 24 апрелда 82-сон билан тасдиқланган «Экстроцеребрал қўшма шикастланишларнинг турли муддатларида вафот этган одамларнинг мия тузилмаларидаги ўзгаришлар динамикасини морфометрик бахолаш методологияси» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказнинг Тошкент вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 9-И-сон ҳамда Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказнинг Самарқанд вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 105-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлдаги 04/22-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тавсия этилган алгоритм ва усулларни эксперт амалиётига жорий этиш натижасида уларнинг ишончлилиги, ўлим сабабларини ва қўшма жароҳат танатогенезни асослаш бўйича эксперт хулосаларининг асослилиги ва холислиги таъминлаш имконини баради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур ҳолатни экспертизаси учун сарфланадиган 275000 сўм бюджет маблағлари тавсия этилган усуллар ва ҳаракат алгоритмини қўллаш орқали тиббий кўрикдан ўтиш муддати 8-10 кундан 4-5 кунгача қисқариш натижасида иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: бош мия тузилмалари зарарланишисиз кечган қўшма жароҳатлар билан боғлиқ травматик касалликнинг танатогенезини асослаш ва жароҳат етказилиш муддатини аниқлашга доир суд тиббий экспертизаси такомиллаштирилганлиги бўйича таклифлар Самарқанд давлат тиббиёт университети қошидаги илмий кенгаш томонидан 2024 йил 24 апрелда 83-сон билан тасдиқланган «Шикастланишнинг турли муддатларида вафот этган одамларнинг мия қон-томир тўқималарининг ўзгаришларини суд-гистологик ўрганиш алгоритми» ва 2024 йил 24 апрелда 82-сон билан тасдиқланган «Экстроцеребрал қўшма шикастланишларнинг турли муддатларида вафот этган одамларнинг мия тузилмаларидаги ўзгаришлар динамикасини морфометрик бахолаш методологияси» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказнинг Тошкент вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 9-И-сон ҳамда Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказнинг Самарқанд вилояти филиали бўйича 30.04.2024 йилдаги 105-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 июлдаги 04/22-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тавсия этилган алгоритм ва усулларни эксперт амалиётига жорий этиш натижасида уларнинг ишончлилиги, ўлим сабабларини ва қўшма жароҳат танатогенезни асослаш бўйича эксперт хулосаларининг асослилиги ва холислиги таъминлаш имконини баради. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур ҳолатни экспертизаси учун сарфланадиган 275000 сўм бюджет маблағлари тавсия этилган усуллар ва ҳаракат алгоритмини қўллаш орқали тиббий кўрикдан ўтиш муддати 8-10 кундан 4-5 кунгача қисқариш натижасида иқтисод қилинади.
