Боймуродов Жанон Комилжонович
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Саноат корхоналари инновацион салоҳиятини оширишнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш”, 08.00.03– Саноат иқтисодиёти
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Iqt.3411.
Илмий маслаҳатчи: Насимов Дилмурод Абдуллоевич , иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ш.Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Халқаро Нордик университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.03/29.12.2022.I.157.01 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Салимов Бахтиёр Таджиевич иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Исаков Мусохон Юсупджанович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент;
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади саноат корхоналари инновацион салоҳиятини оширишнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш бўйича илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “инновацион салоҳият” тушунчасининг иқтисодий мазмуни хўжалик юритувчи субъектлар турли таркибий бўлинмаларнинг самарали ва ўзаро таъсири доирасида бозор эҳтиёжларига жавоб берадиган, ресурслардан самарали фойдаланиб ҳамда рентабиллигини оширишга хизмат қиладиган инновацион ишланмаларни амалиётга жорий қила олиш даражаси инновацион салоҳият, жозибадорлик ва риск омилларини уйғунлаштириш асосида такомиллаштирилган;
саноат корхоналари инновацион салоҳиятини давлат томонидан қўллаб-қувватлашда инновацион лойиҳалар тавсифига мувофиқ келувчи «юқори аҳамиятли» (ҚҚя ≥ 0,6), «аҳамиятли» (ҚҚа ≥ 0,5), «ўрта аҳамиятли» (ҚҚўа ≥ 0,35), «паст аҳамиятли» (ҚҚпа ≥ 0,1 - 0,15) даражаларига гуруҳлаш орқали инновацияларни рағбатлантиришнинг самарали восита ва дастакларини таъминлаш асосланган;
саноат корхоналарининг инновацион салоҳиятини баҳолашда венчур капитал (Вк = 0,11), инсон капитали (Ик=0,13), инновацион технологиялар (Ит = 0,18) ва натижалар (Ин = 0,13), илмий ишланмалар (Ииш = 0,15), рақамли технологиялар (Рт = 0,11) омиллари ўртасидаги мақбул нисбатни белгилаш орқали инновацион салоҳият даражасини ошириш асосланган;
Самарқанд вилояти саноат корохоналари инновацион салоҳиятини оширишга таъсир қилувчи омиллар ўртасидаги боғлиқликни ифодаловчи эконометрик модел асосида ишлаб чиқариш ҳажмини оширишнинг 2027-йилга прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Саноат корхоналари инновацион салоҳиятини оширишнинг ташкилий-иқтисодий механизмини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
услубий ёндашувга кўра “инновацион салоҳият” тушунчасининг иқтисодий мазмуни хўжалик юритувчи субъектлар турли таркибий бўлинмаларнинг самарали ва ўзаро таъсири доирасида бозор эҳтиёжларига жавоб берадиган, ресурслардан самарали фойдаланиб ҳамда рентабиллигини оширишга хизмат қиладиган инновацион ишланмаларни амалиётга жорий қила олиш даражаси инновацион салоҳият, жозибадорлик ва риск омилларини уйғунлаштириш асосида такомиллаштириш таклифи “Глобал иқтисодий ривожланиш” номли ўқув қўлланмани тайёрлашда фойдаланилган (Самарқанд давлат университети кенгашининг 2021-йил 30-ноябрдаги 5-сонли қарори). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида талабаларда инновацион салоҳият, жозибадорлик ва риск омилларини уйғунлаштириш асосида такомиллаштирилган “инновацион салоҳият” тушунчасининг иқтисодий мазмуни юзасидан назарий билимларни янада чуқурлаштириш имконини берган;
саноат корхоналари инновацион салоҳиятини давлат томонидан қўллаб-қувватлашда инновацион лойиҳалар тавсифига мувофиқ келувчи «юқори аҳамиятли» (ҚҚя ≥ 0,6), «аҳамиятли» (ҚҚа ≥ 0,5), «ўрта аҳамиятли» (ҚҚўа ≥ 0,35), «паст аҳамиятли» (ҚҚпа ≥ 0,1 - 0,15) даражаларига гуруҳлаш орқали инновацияларни рағбатлантиришнинг самарали восита ва дастакларини таъминлаш таклифи “Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси томонидан “2024-2025-йилларда саноат корхоналари инновацион салоҳиятини ривожлантириш” дастурини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Савдо-саноат палатасининг 2024-йил 20-майдаги 9/105-30-8451-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифдан фойдаланиш тадбиқ этилаётган кўрсаткичларни тизимлаштириш асосида инновацияларни жорий этишдан олинган иқтисодий самарани 20,0 %га ошириш имконини берди;
саноат корхоналарининг инновацион салоҳиятини баҳолашда венчур капитал (Вк = 0,11), инсон капитали (Ик=0,13), инновацион технологиялар (Ит = 0,18) ва натижалар (Ин = 0,13), илмий ишланмалар (Ииш = 0,15), рақамли технологиялар (Рт = 0,11) омиллари ўртасидаги мақбул нисбатни белгилаш орқали инновацион салоҳият даражасини ошириш таклифи “Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси томонидан “2024-2025-йилларда саноат корхоналари инновацион салоҳиятини ривожлантириш” дастурини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Савдо-саноат палатасининг 2024-йил 20-майдаги 9/105-30-8451-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифдан фойдаланиш тадбиқ этилаётган кўрсаткичларни тизимлаштириш асосида инновацияларни жорий этишдан олинган иқтисодий самарани 30,0 %га ошириш имконини берган;
Самарқанд вилояти саноат корохоналари инновацион салоҳиятини оширишга таъсир қилувчи омиллар ўртасидаги боғлиқликни ифодаловчи эконометрик модел асосида ишлаб чиқариш ҳажмини оширишнинг 2027-йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичларидан Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси томонидан “2024-2025-йилларда саноат корхоналари инновацион салоҳиятини ривожлантириш” дастурини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Савдо-саноат палатасининг 2024-йил 20-майдаги 9/105-30-8451-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифдан фойдаланиш 2027-йилда саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажмини ошириш 2024-йилга нисбатан ўсиши ва таркибининг такомиллаштирилишига муайян даражада хизмат қилган;