Саатмуротов Шоҳрух Зафар ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Минтақа саноат тармоқларини ривожлантиришнинг эконометрик моделлари (Сурхондарё вилояти мисолида)», 08.00.06 – Эконометрика ва статистика (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Iqt3236.
Илмий раҳбар: Абдуғаниев Отабек Аллажонович , иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Урганч давлат университети, PhD.03/28.08.2020.I.55.03.
Расмий оппонентлар: Отажанов Умид Абдуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Хамраев Қувват Искандарович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори, (PhD).
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Сурхондарё вилоятида саноат тармоқларини ривожлантиришни эконометрик моделлаштириш бўйича илмий таклиф ва амалий тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
минтақада саноат тармоғини ривожлантиришнинг маҳаллий имкониятлардан фойдаланиш самараси бўйича паст (ислр - 21,1 %), ташқи капитал самараси бўйича ўрта (исеc - 38,9 %) оптимал самара бўйича юқори (ҳармонизед - 54,7 %) даражаларда баҳолаш таклифи асосланган;
минтақада саноат ишлаб чиқаришни жорий имкониятлари, стратегик ҳамкорлиги ва рақобатли харидларни ташкилий-иқтисодий механизми соҳага таъсир қилувчи омиллар асосида такомиллаштирилган;
Сурхондарё вилоятида саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажми бўйича туманлар кесимида ривожланишга муҳтож (Қизириқ т., Олтинсой т., Ангор т., Бандихон т., Бойсун т.) кам ривожланган (Қумқўрғон т., Шеробод т., Денов т., Термиз т., Узун т., Музрабод т.) ва барқарор ривожланган (Термиз ш., Жарқўрғон т., Шўрчи т., Сариосиё т.) туманларга кўра асосланиб, уни комплекс сонли эконометрик моделлар ёрдамида баҳолаш таклиф этилган;
Сурхондарё вилояти саноати ишлаб чиқаришини сценарийларига кўра оптимал ривожлантиришнинг 2024-2028-йилларга мўлжалланган прогноз қийматлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Сурхондарё вилояти саноат тармоқларини ривожлантиришнинг эконометрик моделларини тадқиқ қилиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
минтақада саноат тармоғини ривожлантиришнинг маҳаллий имкониятлардан фойдаланиш самараси бўйича паст (ислр - 21,1 %), ташқи капитал самараси бўйича ўрта (исеc - 38,9 %) оптимал самара бўйича юқори (ҳармонизед - 54,7 %) даражаларда баҳолаш таклифи Сурхондарё вилояти хокимининг 2021-йил 16-сентябрдаги “Сурхондарё вилоятида ёшлар, саноат ва тадбиркорлик зоналарини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ВИ-38-116-8-0-К/21-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Сурхондарё вилояти ҳокимининг 2024-йил 26-апрелдаги 07-07/830-сон маълумотномаси). Таклиф минтақа саноатини ривожлантириш стартегиясини такомллаштириш ва вилоятда саноат корхоналари фаолиятини оптималлаштириш имконини оширишга муайян даражада хизмат қилган;
минтақада саноат ишлаб чиқаришни жорий имкониятлари, стратегик ҳамкорлиги ва рақобатли харидларни ташкилий-иқтисодий механизмини соҳага таъсир қилувчи омиллар асосида такомиллаштириш бўйича таклифи Сурхондарё вилояти хокимининг 2021-йил 16-сентябрдаги “Сурхондарё вилоятида ёшлар, саноат ва тадбиркорлик зоналарини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ВИ-38-116-8-0-К/21-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Сурхондарё вилояти ҳокимининг 2024-йил 26-апрелдаги 07-07/830-сон маълумотномаси). Таклиф маҳаллий саноат ишлаб чиқариш корхоналари фаолиятини комлекс таҳлил қилиш имкониятини кенгайтиришга муайян даражада хизмат қилган;
Сурхондарё вилоятида саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажми бўйича туманлар кесимида ривожланишга муҳтож (Қизириқ т., Олтинсой т., Ангор т., Бандихон т., Бойсун т.) кам ривожланган (Қумқўрғон т., Шеробод т., Денов т., Термиз т., Узун т., Музрабод т.) ва барқарор ривожланган (Термиз ш., Жарқўрғон т., Шўрчи т., Сариосиё т.) туманларга кўра асосланиб, уни комплекс сонли эконометрик моделлар ёрдамида баҳолаш таклифи Сурхондарё вилояти хокимининг 2021-йил 16-сентябрдаги “Сурхондарё вилоятида ёшлар, саноат ва тадбиркорлик зоналарини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ВИ-38-116-8-0-К/21-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Сурхондарё вилояти ҳокимининг 2024-йил 26-апрелдаги 07-07/830-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф ривожланишга муҳтож туманларда саноат тармоғини барқарор ривожлантиришда ишлаб чиқиш имкониятларини кенгайтиришга муайян даражада хизмат қилган;
Сурхондарё вилояти саноати ишлаб чиқаришини сценарийларига кўра оптимал ривожлантиришнинг 2024-2028-йилларга мўлжалланган прогноз қийматлари бўйича таклиф Сурхондарё вилояти хокимининг 2021-йил 16-сентябрдаги “Сурхондарё вилоятида ёшлар, саноат ва тадбиркорлик зоналарини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ВИ-38-116-8-0-К/21-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Сурхондарё вилояти ҳокимининг 2024-йил 26-апрелдаги 07-07/830-сон маълумотномаси). Таклиф минтақани ўрта ва узоқ муддатда саноат тармоқларини ривожлантиришда ички имкониятлардан самарали фойдаланиш ва оптимал бошқарув қарорларини қабул қилиш имкониятини кенгайтиришга муайян даражада хизмат қилган.