Davletniyazov Salamat Paluaniyazovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Elementar zarralar fizikasini o‘qitishda fanlararo aloqadorlik tamoyilidan foydalanish uslublari», 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (fizika) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2019.3.PhD/Ped1098.
Ilmiy rahbar: Nasriddinov Komiljon Raxmatovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Nukus davlat pedagogika instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Nukus davlat pedagogika instituti, DSc.03/30.12.2019.Ped.34.01.
Rasmiy opponentlar: Jo‘raev Husniddin Oltinboevich, pedagogika fanlari doktori, professor; Xujanov Erkin Berdievich, pedagogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Termiz davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi oliy ta’lim bakalavriat bosqichi Umumiy fizika kursining Elementar zarralar fizikasi bo‘limi mazmunini fanlararo aloqadorlik tamoyili asosida takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
elementar zarralar fizikasi bo‘limini o‘qitishning uzviyligi asosida  barion, lepton va elektr zaryadlari saqlanish qonunlarining elementar zarralar olamida hamda bizni o‘rab turgan moddiy olamdagi kimyo fani, elektr va yadro fizikasi bo‘limlari asosida saqlanish qonunlari bajarilishiga doir nazariy ma’lumotlar va amaliy masalalar ishlab chiqilgan;
elementar zarralar fizikasi bo‘limining o‘qitish samaradorligini oshirishda uning boshqa fanlar bilan aloqadorlikdagi mazmunini elektr zaryadining saqlanish qonuni, uslyuksuzlik teoremasi, Kirxgoffning birinchi qoidasi va Lepton zaryadining saqlanish qonunini o‘zaro bog‘lash muhimligi asoslab berilgan;
elementar zarralar fizikasi bo‘limining fanlararo aloqadorlik asosidagi mazmuni ochib berilib, bo‘lim mazmunini mustahkamlash uchun samarador masalalar va test topshiriqlari ishlab chiqilgan;
elementar zarralar fizikasi bo‘limini o‘zlashtirilish samaradorligini fanlararo aloqadorlikda tizimli o‘qitish asosida oshirishga erishilgan.    
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Elementar zarralar fizikasini o‘qitishda fanlararo aloqadorlik tamoyilidan foydalanish uslublari bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqot natijalari asosida:
elementar zarralar fizikasi bo‘limining fanlararo aloqadorlik asosidagi  mazmuni ochib berilib, bo‘lim mazmunini mustahkamlash uchun masalalar va test topshiriqlari ishlab chiqilganligi hamda elementar zarralar fizikasi bo‘limini o‘qitishning uzviyligi asosida  barion, lepton va elektr zaryadlari saqlanish qonunlarining elementar zarralar olamida hamda bizni o‘rab turgan moddiy olamdagi kimyo fani, elektr va yadro fizikasi bo‘limlari asosida saqlanish qonunlari bajarilishiga doir nazariy ma’lumotlar va amaliy masalalar ishlab chiqilganligi yuzasidan natijalaridan O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2021-yil 31-maydagi 237-sonli buyrug‘i asosida nashr qilingan va pedagogika oliy ta’lim muassasalari talabalari uchun mo‘ljallangan “Umumiy fizika. Elementar zarralar fizikasi asoslari” nomli o‘quv qo‘llanmani yaratishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Oliy ta’limni rivojlantirish tadqiqotlari va ilg‘or texnologiyalarni tatbiq etish markazining 2023-yil 10-apreldagi 02/02-01-53–son ma’lumotnomasi). Natijada pedagogika oliy ta’lim muassasalari 5110200 – fizika va astronomiya o‘qitish metodikasi bakalavr ta’lim yo‘nalishida Elementar zarralar fizikasi bo‘limining o‘qitish samaradorligini oshirishga erishilgan;
elementar zarralar fizikasi bo‘limining o‘qitish samaradorligini oshirishda uning boshqa fanlar bilan aloqadorlikdagi mazmunini elektr zaryadining saqlanish qonuni, uslyuksuzlik teoremasi, Kirxgoffning birinchi qoidasi va Lepton zaryadining saqlanish qonuni o‘zaro bog‘lash muhimligi asoslab berilganligiga oid tavsiyalardan Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika institutida 2014-2015- yillarga mo‘ljallangan YoA5-XT-raqamli “Innovatsion texnologiyalar sharoitida fizika o‘qituvchisining metodik tayyorgarligini shakllantirish usullari” mavzusidagi amaliy loyihani bajarishda foydalanilgan (Toshkent davlat pedagogika universitetining 2021-yil 21-dekabrdagi 02-07-4152/04–son ma’lumotnomasi). Natijada, uzlyuksiz ta’lim tizimining barcha bosqichlarida Elementar zarralar fizikasi bo‘limining strukturasi, mazmuni, mavzulari bayonini o‘rganish va tahlil qilish hamda bu bo‘limning mazmunini fanlararo aloqadorlik tamoyili asosida takomillashtirishga erishilgan;
elementar zarralar fizikasi bo‘limini o‘zlashtirilish samaradorligini fanlararo aloqadorlikda o‘qitish asosida oshirishga erishishga oid takliflardan Al Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universitetida 2017-2020-yillarga mo‘ljallangan BF-F3-005-raqamli “Quyosh elementlari parametrlarining nazariy tadqiqotlari va uning sirtini nanotexnologik qayta ishlashning quyosh energiyasi samaradorligini oshirishga ta’siri” mavzusidagi amaliy loyihani bajarishda foydalanilgan (Toshkent davlat pedagogika universitetining 2021-yil 21-dekabrdagi 02-07-4152/04–son ma’lumotnomasi). Natijada to‘plangan nazariy ma’lumotlar, adabiyotlar tahlili va xulosalari, shuningdek, tashqi kuchlanish maydonida zarralar harakati, ular oladigan tezliklarga doir natijalardan quyosh elementlaridagi elektronlar va boshqa zaryadli zarralar harakatini, ular oladigan tezliklarni qiyosiy o‘rganishni va ular harakatlanish mexanizmlarini yanada chuqurroq tushunishga erishilgan hamda shu asosda bu jarayonlarning sodir bo‘lish mexanizmlari nazariy jihatdan yanada takomillashtirilgan.