Султонов Бекназар Абдуҳалиловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда гастрономик туризмни ривожлантириш масалалари”, 08.00.17 – “Туризм ва меҳмонхона” фаолияти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Iqt2383
Илмий раҳбар: Шарипов Тулқин Саидаҳмедович иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти, PhD.03/28.02.2022.I.18.01
Расмий оппонентлар: Тухлиев Искандар Суюнович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Матёкубов Умиджон Рахимович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Қарш муҳандислик-иқтисодиёт институти
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда гастрономик туризмни ривожлантириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
“гастрономик туризм” тушунчаси иқтисодиётда глобаллашув жараёни чуқурлашиб бориши ва рақобат муҳитининг кескинлашувига кўра турист-ларга овқатланиш хизматини кўрастишда инновасион технологияларнинг тобора жадал қўлланилиши шароитида хизмат кўрсатишдан истеъмолчининг эстетик завқ олишини эътиборга олиган ҳолда такомиллаштирилган;
Ўзбекистонда гастрономик туристлар хулқ-атворининг “логит модели”га кўра миллий бозор имкониялари, гастрономик туризм тенденсиялари ва туристлар бюджетида таомланиш харажатлари ошиб бориши шароитида гастрономик туризмни, жумладан ҳудудлар хусусиятларига кўра махсус таом фестивалини ташкил этиш, ҳудудлар миллий таомларига ихтисослашган ресторанлар тизмини шакллантиришнинг ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан мақсадга мувофиқли асосланган;
гастрономик туризмни ривожлантириш стратегик йўналишлари мазкур туризмда давлат-хусусий ва тармоқлараро ҳамкорлик механизмларига устуворлик бериш ҳамда туризмни озиқ-овқат билан боғлиқ моддий ва номоддий меросни (идишлар, урф-одатлар ва бош.) эътиборга олган ҳолда амалга оширишга кўра аниқлаштирилган;
Ўзбекистонда гастрономик туристик субектлар сони ўзгаришининг 2025-йилгача бўлган даврдаги прогноз параметрлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистонда гастрономик туризмни ривожлантириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“гастрономик туризм” тушунчаси иқтисодиётда глобаллашув жараёни чуқурлашиб бориши ва рақобат муҳитининг кескинлашувига кўра туристларга овқатланиш хизматини кўрастишда инновасион технологиялар-нинг тобора жадал қўлланилиши шароитида хизмат кўрсатишан истеъмолчининг эстетик завқ олишини эътиборга олиган ҳолда такомиллаш-тирилиши таклифи олий таълим бакалавриат йўналиши талабалари учун мўлжалланган “Қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат маркетинги” ўқув дарслигига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2023-йил 22-декабрдаги 537-сон буйруғига асосан 336-827 сонли нашр рухсатномаси). Таклифнинг қўлланиши гастрономик туристларга хизмат кўрсатишда юқори сифат ва рақобатбардошликни таъминлаш бўйича талабаларда назарий билим ва амалий кўникмаларни шакллантириш ва соҳани ривожлантириш имкониятларини кенгайтиришга муайян даражада хизмат қилган;
Ўзбекистонда гастрономик туристлар хулқ-атвори “логит модели”га кўра миллий бозор имкониялари, гастрономик туризм тенденсиялари ва туристлар бюджетида таомланиш харажатлари ошиб бориши шароитида гастрономик туризмни, жумладан ҳудудлар хусусиятларига кўра махсус таом фестивалини ташкил этиш, ҳудудлар миллий таомларига ихтисослашган ресторанлар тизмини шакллантириш бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитаси томонидан “2022-2025 йилларда ҳудудларнинг туризм салоҳиятини ошириш чора-тадбирлар дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Самарқанд вилояти ҳокимлигининг 2024-йил 22-июндаги 06-06/2864-сон маълумотномаси; Самарқанд вилояти Туризм бошқармасининг 2024-йил 9-январдаги 01-01/36-сон маълумотномаси). Таклиф гастрономик туризм талабини баҳолаш ва гастрономик туристлар хулқ атворига хулосаларнинг асосланиш даражасини оширишга кўра қарорлар қабул қилиш имкониятини янада кенгайтириш ва фаолият самарадорлигини оширишга муайян даражада хизмат қилган;
гастрономик туризмни ривожлантириш стратегик йўналишларини мазкур туризмда давлат-хусусий ва тармоқлараро ҳамкорлик механизмларига устуворлик бериш ҳамда туризмни озиқ-овқат билан боғлиқ моддий ва номоддий меросни (идишлар, урф-одатлар ва бош.) эътиборга олган ҳолда амалга ошириш бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитаси томонидан “2022-2025 йилларда ҳудудларнинг туризм салоҳиятини ошириш чора-тадбирлар дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Самарқанд вилояти ҳокимлигининг 2024-йил 22-июндаги 06-06/2864-сон маълумотномаси; Самарқанд вилояти Туризм бошқармасининг 2024-йил 9-январдаги
01-01/36-сон маълумотномаси). Таклиф вилоятда гастрномик туризм асосида туристлар оқимини оиширш ҳамда вилоятда мазкур соҳани ривожлантиришга тегишли бўлган йўналиш ва хизмат кўрсатувчи субектлар фаолиятини ривожлантириш юзасидан мувофиқлаштирилган комплекс чора-тадбирларни режалаштиришга муайян даражада хизмат қилган;
Ўзбекистонда гастрономик туристик субектлар сони ўзгаришининг 2025-йилгача бўлган даврдаги прогноз параметрлари бўйича таклифи Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги ҳузуридаги Туризм қўмитаси томонидан “2022-2025 йилларда ҳудудларнинг туризм салоҳиятини ошириш чора-тадбирлар дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Самарқанд вилояти ҳокимлигининг 2024-йил 22-июндаги 06-06/2864-сон маълумотномаси; Самарқанд вилояти Туризм бошқармасининг 2024-йил 9-январдаги
01-01/36-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф гастрономик осубектлар фаолиятини оптимал ташкил қилиш ва туристлар оқимини мазкур омилга кўра тўғри тақсимлаш имкониятларини кенгайтиришга ва самарадорлигини оширишга муайян даражада хизмат қилган.