Sayt test rejimida ishlamoqda

Адилова Нилуфар Шухратовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Семизлик билан касалланган беморларни метаболик жарроҳлик йўли билан даволаш натижасида эндотелиал ва юрак-қон томир тизими ҳолатини баҳолаш» 14.00.03 – Эндокринология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Тиб2067.
Илмий раҳбар: Шагазатова Барно Хабибуллаевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, DSc.04/30.12.2019.Тиб30.02.
Расмий оппонентлар: Камалов Тельман Туляганович, тиббиёт фанлари доктори, Абдуллаев Тимур Атаназарович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: семизлик билан касалланган беморларни метаболик жарроҳлик йўли билан даволаш натижасида эндотелиал ва юрак-қон томир тизими ҳолатини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
гастрошунтлаш ва слив-резекция амалиётидан кейин артериал гипертензия билан касалланган беморларнинг артериал қон босими меъёрий кўрсаткичларгача пасайиши ва гипотензив дори воситаларига бўлган эхтиёжни камайиши асосланган;
семизликни жарроҳлик йўли билан даволашдан кейин умумий холестеринни 21%, зичлиги паст липопротеидларни 28%, зичлиги жуда паст липопротеидларни 34%, триглицеридларни 25%, атерогенлик индексини 38% га пасайиши ва зичлиги юқори липопротеидларни 10% га ортишида ҳамда атеросклеротик юрак-қон томир касалликлари ривожланишини олдини олишда гастрошунтлаш ва слив-резекция амалиётининг аҳамияти аниқланган;
илк маротаба  семизлик билан касалланган беморларда гастрошунтлаш ва слив-резекция амалиётидан кейин эндотелиал дисфунцияни баҳолашда қон томир ҳужайраларининг адгезия молекуласи-1 ва пурин доменини сақловчи Nod га ўхшаш рецептор-3 каби кўрсаткичларнинг истиқболли аҳамияти аниқланган;
семизликни жарроҳлик йўли билан даволаш ёрдамида юрак-қон томир касалликлари хавф омиллари бўлган семизликни 59%, артериал гипертензияни 65%, гипергликемияни 96% ва дислипидемияни 82% га бартараф этишда слив-резекция ва гастрошунтлаш усулларининг самарадорлиги асосланган;
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тошкент тиббиёт академиясининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг 2023 йил 14 декабрдаги 12/052 сон хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: гастрошунтлаш ва слив-резекция амалиётидан кейин артериал гипертензия билан касалланган беморларнинг артериал қон босими меъёрий кўрсаткичларгача пасайиши ва гипотензив дори воситаларига бўлган эхтиёжни камайиши асосланган.
Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Тошкент шаҳар Шайхонтоҳур тумани 45-оилавий поликлиникага 28.07.2023-йилдаги 91-сонли буйруқ ҳамда Тошкент шаҳар Чилонзор тумани 39-сон оилавий поликлиникага 31.07.2023-йилдаги 275-сонли буйруқ билан амалиётга жорий этилган.
Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: семизлик билан касалланган беморларда жарроҳлик амалиётларидан кейин артериал қон босимини меъёрий кўрсаткичларгача пасайиши артериал гипертензияни ремиссиясига ҳамда гипертония касаллиги ривожланишини олдини олишга, шунингдек, беморларнинг ҳаёт сифатига ижобий таъсир кўрсатишига олиб келган.
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: семизлик билан касалланган беморларда метаболик жарроҳликдан кейин артериал қон босимини  меъёрий кўрсаткичларгача пасайиши гипотензив дори воситаларига сарфланадиган ўртача 136000 сўмни тежаш имконини берган.
Хулоса: жарроҳлик амалиётларини ўтказган беморларда 3 ойдан кейин артериал қон босимини  меъёрий кўрсаткичларгача пасайишига ва артериал гипертензияни ремиссиясига эришилган. Бу эса ҳар ойда гипотензив дори воситаларига сарфланадиган ўртача 136000 сўмни тежаш имконини берган.
 Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиш: “Семизлик билан касалланган беморларни метаболик жарроҳлик йўли билан даволаш натижасида эндотелиал ва юрак-қон томир тизими ҳолатини баҳолаш” мавзусидаги илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академиясининг  2023-йил 24-июлдаги 09-06033-сонли хати юборилган.
иккинчи илмий янгилик: семизликни жарроҳлик йўли билан даволашдан кейин умумий холестеринни 21%, зичлиги паст липопротеидларни 28%, зичлиги жуда паст липопротеидларни 34%, триглицеридларни 25%, атерогенлик индексини 38% га пасайиши ва зичлиги юқори липопротеидларни 10% га ортишида ҳамда атеросклеротик юрак-қон томир касалликлари ривожланишини олдини олишда гастрошунтлаш ва слив-резекция амалиётининг аҳамияти аниқланган.
Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Тошкент шаҳар Шайхонтоҳур тумани 45-оилавий поликлиникага 28.07.2023-йилдаги 91-сонли буйруқ ҳамда Тошкент шаҳар Чилонзор тумани 39-сон оилавий поликлиникага 31.07.2023-йилдаги 275-сонли буйруқ билан амалиётга жорий этилган.
Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: жарроҳлик амалиётларидан сўнг липид алмашинувини ижобий томонга ўзгариши ва дислипидемияни бартараф этилиши атеросклеротик юрак-қон томир касалликларини ривожланишини эрта даврда олдини олишга, шунингдек, бу касалликлар оқибатида юзага келадиган ногиронлик ва тўсатдан ўлим кўрсаткичларини камайишига эришишга хизмат қилган.
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: жарроҳлик амалиётларидан сўнг дислипидемия бартараф этилиб, липид алмашинуви кўрсаткичларининг меъёрга келиши беморларда ҳар ойда гиполипидемик дори воситалари учун сарфланадиган ўртача 210000 сўмни тежаш имконини берган.
Хулоса: слив-резекция ва гастрошунтлаш амалиётини ўтказган беморларда липид алмашинуви кўрсаткичларини ижобий томонга ўзгаришига 1 йилда эришилган. Бу эса ҳар ойда гиполипидемик дори воситалари учун сарфланадиган ўртача 210000 сўмни тежаш имконини берган.
Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиш: “Семизлик билан касалланган беморларни метаболик жарроҳлик йўли билан даволаш натижасида эндотелиал ва юрак-қон томир тизими ҳолатини баҳолаш” мавзусидаги илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академиясининг  2023-йил 24-июлдаги 09-06033-сонли хати юборилган.
учинчи илмий янгилик: илк бор семизлик билан касалланган беморларда гастрошунтлаш ва слив-резекция амалиётидан кейин эндотелиал дисфунцияни баҳолашда қон томир ҳужайраларининг адгезия молекуласи-1 ва пурин доменини сақловчи Nod га ўхшаш рецептор-3 каби кўрсаткичларнинг истиқболли аҳамияти аниқланган.
Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Тошкент шахар Шайхонтохур тумани 45-оилавий поликлиникага 28.07.2023-йилдаги 91-сонли буйруқ ҳамда Тошкент шахар Чилонзор тумани 39-сон оилавий поликлиникага 31.07.2023-йилдаги 275-сонли буйруқ билан амалиётга жорий этилган.
Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: семизлик билан касалланган беморларда жарроҳлик амалиётларидан кейин эндотелиал дисфунция маркёрлари миқдорини пасайиши қон томир эндотелий қаватида яллиғланиш жараёнларини камайишига ҳамда гипертония ва атеросклероз касалликларини бартараф этиш, шунингдек, беморларнинг ҳаёт сифатига ижобий таъсир кўрсатиб, семизлик натижасида юзага келувчи асоратларни олдини олишга сабаб бўлган.
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: семизлик билан касалланган беморларда метаболик аралашувлардан кейин қон томир ҳужайраларининг адгезия молекуласи-1 ва пурин доменини сақловчи Nod га ўхшаш рецептор-3 каби кўрсаткичларни меъёрга келиши юрак-қон томир касалликлари, жумладан гипертония ва атеросклероз касалликларини  олдини олинишига сабаб бўлган ва беморларда бу касалликларни даволашга бир кунда сарфланадиган ўртача 12000 сўмни тежаш имконини берган.
Хулоса: метаболик жарроҳлик амалиётларидан 12 ойдан кейин қон томир ҳужайраларининг адгезия молекуласи-1 ва пурин доменини сақловчи Nod га ўхшаш рецептор-3 каби кўрсаткичларни меъёрга келиши юрак-қон томир касалликлари, жумладан гипертония ва атеросклероз касалликларини  олинишига сабаб бўлди ва беморларда бу касалликларни даволашга бир кунда сарфланадиган ўртача 12000 сўмни тежаш имконини берган.
 Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиш: “Семизлик билан касалланган беморларни метаболик жарроҳлик йўли билан даволаш натижасида эндотелиал ва юрак-қон томир тизими ҳолатини баҳолаш” мавзусидаги илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академиясининг  2023-йил 24-июлдаги 09-06033-сонли хати юборилган.
тўртинчи илмий янгилик: семизликни жарроҳлик йўли билан даволаш орқали юрак-қон томир касалликлари хавф омиллари бўлган семизликни 59%, артериал гипертензияни 65%, гипергликемияни 96% ва дислипидемияни 82% га бартараф этишда слив-резекция ва гастрошунтлаш усулларининг самарадорлиги асосланган.
Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Тошкент шаҳар Шайхонтоҳур тумани 45-оилавий поликлиникага 28.07.2023-йилдаги 91-сонли буйруқ ҳамда Тошкент шаҳар Чилонзор тумани 39-сон оилавий поликлиникага 31.07.2023-йилдаги 275-сонли буйруқ билан амалиётга жорий этилган.
Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: морбид семизликни даволашда метаболик жарроҳликни қўллаш орқали қисқа муддатда меъёрий тана вазнига эришилган. Бу эса семизлик оқибатида юзага келадиган юрак-қон томир касалликлари хавф омилларини  бартараф этиб, беморларнинг турмуш тарзи ва ҳаёт сифатини яхшиланишига, ногиронлик ва ўлим кўрсаткичларини камайишига олиб келган.
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: семизлик билан касалланган беморларда метаболик жарроҳликни қўллаш натижасида юрак-қон томир касалликлари хавф омиллари камайиб, бу омилларни бартараф этишга ҳар ойда сарфланадиган ўртача 1123000 сўм сарф- ҳаражатни тежаш имконини берган.
Хулоса: семизликни метаболик жарроҳлик амалиёти билан даволаш орқали тана вазни ва унинг индексини камайтириш беморларнинг ҳаётига хавф солувчи, эрта ногиронлик ва ўлимга олиб келувчи юрак-қон томир касалликлари ва қандли диабетнинг 2-тури ривожланишини олдини олиб,  бу соҳада меҳнатга лаёқатсизлик, ногиронлик ва даволашга қаратилган чора-тадбирларга бўлган талабни камайишига олиб келган.
Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиш: “Семизлик билан касалланган беморларни метаболик жарроҳлик йўли билан даволаш натижасида эндотелиал ва юрак-қон томир тизими ҳолатини баҳолаш” мавзусидаги илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академиясининг  2023-йил 24-июлдаги 09-06033-сонли хати юборилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish