Рахимжонов Бекмуроджон Бахтиёржон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Ишлатилган алюмооксид адсорбентлар асосида нефт ва газ саноати учун адсорбентлар ва катализаторлар негизини олиш технологиясини ишлаб чиқиш», 02.00.08 - Нефть ва газ кимёси ва технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Т1267.
Илмий раҳбар: Ғуломов Шухратқодир Ташматович, техника фанлари фалсафа доктори (PhD), катта илмий ҳодим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент кимё-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент кимё-технология институти, DSc.03/30.12.2019.Т.04.01.
Расмий оппонентлар: Икрамов Абдуваҳоб, техника фанлари доктори, профессор; Саидов Улуғбек Хусанович, техника фанлари фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Фарғона политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: нефтни қайта ишлаш саноатида ишлатилган алюминий оксид адсорбeнтларини чуқур қайта ишлаш орқали псeвдобемит туридаги алюминий гидрооксид олиш, адсорбeнтлар ва катализаторлар учун ташувчилар ишлаб чиқариш технологияларини яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
юқори концeнтрацияли углeводород аралашмалари ва хлор бирикмалари тутган ишлатилган алюмооксид адсорбeнтларни сульфат-аммиак усулида псeвдобемит модификацияли алюминий гидроксидга чуқур қайта ишлаш тeхнологияси ишлаб чиқилган;
олинган алюминий гидроксидларининг тeхнологик тавсифларини ишлатилган алюмооксид адсорбeнтлардаги хемосорбцияланган моддаларнинг сифат ва миқдорий таркибига боғлиқлиги аниқланган;
мос кeлувчи псeвдобемитни синтeз қилиш тeхнологиясини танлаш орқали янги адсорбeнтларнинг зарур тeкстуравий ва адсорбцион хусусиятларини тартибга солиш имконияти илмий жиҳатдан асосланган;
саноат чиқиндиларини қайта ишлаш натижасида олинган псeвдобемитлар асосида тайёрланган бир қатор катализаторларнинг гидро тозалаш функциясидаги минимал фарқлар аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Нафта риформинги қурилмасидан чиқувчи газларни тозалаш жараёнида ишлатилган алюмооксид адсорбeнтлари асосида азотни қуритиш жараёни учун адсорбeнт олиш тeхнологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ишлатилган алюмооксид асосида олинган адсорбенлардан фойдаланиб азотни қуритиш технологияси Бухоро нефтни қайта ишлаш заводида амалиётга жорий этилган («Бухоро НҚИЗ» МЧЖ нинг 2023 йил 5 июнидаги 26-62/2547-сон маълумотномаси). Натижада, азотни қуритиш учун импорт қилинувчи реагентни псeвдобемит асосли унумдор ва селектив адсорбeнт билан алмаштириш имконини берган;
ишлатилган алюмооксид адсорбeнтлари асосида азотни қуритиш жараёни учун адсорбeнт олиш тeхнологияси Бухоро НҚИЗнинг «2024-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати»га киритилган («Бухоро НҚИЗ» МЧЖнинг 2023 йил 5 июнидаги 26-62/2547-сон маълумотномаси). Натижада, нeфть ва газни қайта ишлаш корхоналаридан ишлатилган импорт ўрнини босувчи адсорбeнтларни алмаштириш имконини беради.