Улмасбайева Малика Aлишеровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Олий таълим муассалари талабаларида толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш”, 13.00.01 -Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.ПҳД/Пед880.
Илмий раҳбар: Aбдуллайева Барно Сайфутдиновна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, ДСс.03/30.01.2020.Пед.26.01.
Расмий оппонентлар: Aҳмедова Лайло Толибжоновна, педагогика фанлари доктори, профессор; Жуманазаров Умид Умурзакович, педагогика фанлари доктори (ДСc), доцент.
Йетакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: олий таълим муассасалари талабаларида толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
олий таълим муассалари талабаларида толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш жараёни лингвистик ва маданий билимларга таянган ҳолда “толерантлик” тушунчаси бошқа шахснинг нуқтаи назарини тушуниш, вазият, ҳис-туйғулар, ўз хатти-ҳаракатларини танқидий баҳолаш, маданиятлараро кундалик, профессионал ва ишбилармонлик мулоқот қобилиятларига тўғри пропорционал боғлиқ еканлигини далилий аниқлаштириш асосида такомиллаштирилган;
олий таълим муассалари талабаларида толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш имкониятлари ижодий-фаолиятли таркибий қисмларнинг дидактик яхлитлиги, янги билимларни тўғридан-тўғри лойиҳалаш ҳамда миллий ва умуминсоний қадриятларнинг дидактик ва услубий тамойилларини интенсив қўллашга босқичма-босқич устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
олий таълим муассалари талабаларида толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш мезонлари хабардорлик, англаш ва мустақиллик каби шахсий фазилатларни ривожлантириш, янги билмлардан хабардор бўлиш ҳамда билим, кўникма ва малакага асосланган толерант хулқнинг мустақиллигини оширишга хизмат қилувчи дидактик топшириқлар таркибий мазмунини ривожлантириб бориш асосида такомиллаштирилган;
талабаларда толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш модели ўзини-ўзи такомиллаштириш тамойилларини таҳлилий аниқлаш, тилшунослик ва лингвомаданий билимларни баҳолашда мулоқотчанлик ва мулоқотга кириша олмаслик мезонларининг бевосита ва билвоста таъсирини ўрганиш ҳамда ўзини-ўзи коррекциялаш ва касбга йўналтиришга қаратилган дастурлаштирилган ахборот таъминотини бойитиш яхлитлигини адаптив синхронлаштириш асосида такомиллаштирилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олий таълим муассасалари талабаларининг толерантлигини такомиллаштириш бўйича илмий тадқиқот натижалари:
олий таълим муассалари талабаларида толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш жараёни лингвистик ва маданий билимларга таянган ҳолда “толерантлик” тушунчаси бошқа шахснинг нуқтаи назарини тушуниш, вазият, ҳис-туйғулар, ўз хатти-ҳаракатларини танқидий баҳолаш, маданиятлараро кундалик, профессионал ва ишбилармонлик мулоқот қобилиятларига тўғри пропорционал боғлиқ еканлигини далилий аниқлаштириш асосида такомиллаштиришга доир таклифлар “Енглиш cоурсе мануал” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020- йил 28 декабрдаги 676-сон буйруғи асосида берилган 676-218 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада талабаларнинг лингвистик ва маданий билимларини ошириш имкони яратилган;
олий таълим муассалари талабаларида толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш имкониятлари ижодий-фаолиятли таркибий қисмларининг дидактик яхлитлиги, янги билимларни тўғридан-тўғри лойиҳалаш ҳамда миллий ва умуминсоний қадриятларнинг дидактик ва услубий тамойилларини интенсив қўллашга босқичма-босқич устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар ПЗ-2017927124 рақамли “Таълим муассаларида хамкорлик педагогикаси асосида педагогик фаолиятни ривожлантириш” номли амалий лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020-йил 28-декабрдаги 676-сон буйруғи асосида берилган 676-218 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада инновацион технологиялардан фойдаланиш орқали талабаларнинг интелектуал ва иродавий хусусиятларини ривожлантириш имкони кенгайтирилган;
олий таълим муассалари талабаларида толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш мезонлари хабардорлик, англаш ва мустақиллик каби шахсий фазилатларни ривожлантириш, янги билимлардан хабардор бўлиш ҳамда билим, кўникма ва малакага асосланган толерант хулқнинг мустақиллигини оширишга хизмат қилувчи дидактик топшириқлар таркибий мазмунини ривожлантириб бориш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Енглиш cоурсе боок” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020-йил 28-декабрдаги 676-сон буйруғи асосида берилган 676-218 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада хорижий тилларни ўзлаштириш жараёнида талабаларнинг маданиятлараро қобилиятлари ривожланишига шароит яратилган;
талабаларда толерантликни ривожлантириш технологияларини такомиллаштириш модели ўзини-ўзи такомиллаштириш тамойилларини таҳлилий аниқлаш, тилшунослик ва лингвомаданий билимларни баҳолашда мулоқотчанлик ва мулоқотга кириша олмаслик мезонларининг бевосита ва билвоста таъсирини ўрганиш ҳамда ўзини-ўзи коррекциялаш ва касбга йўналтиришга қаратилган дастурлаштирилган ахборот таъминотини бойитиш яхлитлигини адаптив синхронлаштириш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар Тошкент давлат педагогика университетида бажарилган ПЗ-2017927124 рақамли “Таълим муассаларида хамкорлик педагогикаси асосида педагогик фаолиятни ривожлантириш” номли амалий лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2022-йил 30-июндаги 02-07-1770- рақамли далолатномаси). Натижада инновацион ёндашувлар асосида талабаларнинг ўзини-ўзи ривожлантириш ва баҳолашини такомиллаштиришга еришилган.
