Sayt test rejimida ishlamoqda

Козинская Любов Константиновнанинг 
фан доктори (DSc) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Дибензо-18-краун-6 гидроксиҳосилаларининг синтези, хоссалари ва технологияси», 02.00.14 – Органик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.ДСc/К133. 
Илмий маслаҳатчи: Мирхамитова Дилором Худайбердиевна, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент кимё-технология илмий тадқиқот институти ҳузуридаги ДСc.16/30.12.2019.К/Т.87.01 рақамли Илмий кенгаш асосидаги бир марталик Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Икромов Aбдувахоб, техника фанлари доктори, профессор; Мухиддинов Баҳодир Фаҳриддинович, кимё фанлари доктори, профессор; Камолов Луқмон Сирожиддинович, кимё фанлари доктори, профессор.
Йетакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: Гриняр реаксияси орқали бирламчи, иккиламчи, учламчи ва ацетилен спиртлари асосида дибензо-18-краун-6 нинг янги ҳосилаларини олишнинг илмий асосларини ва технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Гриняр реаксияси бўйича дибензо-18-краун-6 асосида бирламчи, иккиламчи, учламчи ва ацетилен спиртларини олиш усули ишлаб чиқилган ва жараёнларнинг олиб боришни мақбул шароитлари аниқланган;
дибензо-18-краун-6 бисиндол ҳосилалари синтези Бартоли-Гриняр реаксияси асосида инерт аргон муҳитида сиклизация катализатори сифатида моновалент мис тузлари иштирокида амалга оширилган ва индолнинг гетеросиклик фрагментининг янги углерод-азот C-Н боғланишини ҳосил бўлиш реаксияси механизми илмий асосланган;
илк бор Гриняр реаксияси орқали инерт муҳитда олтингугурт тутган тиол ва сулфид-дибензо-18-краун-6, 4´,4´´-дитиодибензо-18-краун-6 ва 4´,4´´-диметилтиодибензо-18-краун-6 синтез қилинган;
дибензо-18-краун-6 ни учламчи ацетилен спиртлари олишнинг технологик схемаси ишлаб чиқилган;
дибензо-18-краун-6 гидрокси ҳосилаларини макросиклик бўшлиққа металл катионини боғлашнинг аналитик параметрлари ва сорбсион хоссалари аниқланган;
синтез қилинган бирикмаларнинг микробиологик хусусиятлари ва янги дибензо-18-краун-6 ацетилен спиртларини иссиқ иқлимда нефт саноатининг биокоррозияси ингибитори сифатида ишлатиш мумкинлиги аниқланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Дибензо-18-краун-6 гидроксиҳосилаларининг синтези, хоссалари ва технологияси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
4´,4´´(5´´)-Ди-(метил-н-бутилоксиметил)-дибензо-18-краун-6 ефир билан скандий ионларини ажратиб олиш усулига Ўзбекистон Республикасини Интеллектуал мулк агентлигининг ихтиро патенти олинган (ИAП №06964). Натижада, дибензо-18-краун-6 ҳосилаларининг атроф-муҳит объектларини назорат қилиш учун ўта тоза материалларни, яъни скандий ионларини ажратиб олиш имконини берган;
дибензо-18-краун-6 асосида ацетилен спиртлари олишнинг тажриба синов технологияси «Муборак ГҚИЗ» МЧЖда амалиётга жорий қилинган («Муборак ГҚИЗ» МЧЖ нинг 2022 йил 27 августдаги 875/ҒК-08-сон маълумотномаси). Натижада, дибензо-18-краун-6 ацетилен спиртлари асосида юқори сифатли сорбентлар ишлаб чиқариш имконини берган;
дибензо-18-краун-6 ацетилен спиртлари «Муборак ГҚИЗ» МЧЖда нефт-газ саноатининг металл конструксияларини коррозиясини олдини олишга жорий етилган («Муборак ГҚИЗ» МЧЖнинг 2022 йил 27 августдаги 875/ҒК-08-сон маълумотномаси). Натижада, краун тутган сорбентлардан, нефт-газ саноатининг иссиқ иқлим шароитларидаги металл конструксияларида биокоррозияси ингибиторлари сифатида қўллаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish