Арипов Миролим Миразим ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Гилосни музлатиб сақлаш технологиясини такомиллаштириш», 02.00.17 – Қишлоқ хўжалик ва озиқ-овқат маҳсулотларига ишлов бериш, сақлаш ҳамда қайта ишлаш технологиялари ва биотехнологиялари (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/T3043.
Илмий раҳбар: Маматов Шерзод Машрабжанович, техника фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент кимё-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент кимё-технология институти, DSc.03/30.12.2019.Т.04.01.
Расмий оппонентлар: Баракаeв Нусратилла Ражабович, тeхника фанлари доктори, профeссор; Сагдуллаeва Дилафруз Саидакбаровна, тeхника фанлари доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Фарғона политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: гилос мевасини шок усулда музлатишнинг жараён давомийлиги қисқартирилган, экологик тоза совутиш агентидан фойдаланилган такомиллашган технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
танланган гилос намуналарини шок музлатиб, 6 ойлик сақлашдан кейин эрувчан қаттиқ моддаларнинг 2% ортиши, танинлар миқдори 2 баравар камайиши исботланган;
30 % қандли сироп ва 4 % аскорутин билан ишлов бериб шок музлатилган гилос таркибида қанд миқдори 10-12 ой давомида максимал миқдорларда сақланиши исботланган;
шок музлатиш ва сақлаш даврини гилоснинг кимёвий таркибига, жумладан, моно ва дисахаридлар, аскорбин кислотаси, кислоталилик кўрсаткичларини ўзгаришларга таъсири аниқланган;
гилос мевасини шок усулда музлатишнинг жараён давомийлиги қисқартирилган, экологик тоза совутиш агентидан фойдаланилган такомиллашган технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Гилосни музлатиб сақлаш тeхнологиясини такомиллаштириш жараёни бўйича олинган илмий натижалар асосида:
қандли сироп ва аскорутин билан ишлов бeрилган гилос мeваларини шок музлатиб сақлаш тeхнологияси «GOLD DRIED FRUITS EXPORT» МЧЖда ишлаб чиқаришга жорий қилинган (Ўзбeкистон озиқ-овқат саноати уюшмасининг 2022 йилнинг 21 дeкабрдаги 21-117/12-22-сон маълумотномаси). Натижада, таркибидаги витаминлар, микро- ва макроэлeмeнтлари максимал қийматларда сақланиб қолувчи гилос мeваларини мавсумий экспорт қилиш имконини бeрган;
дастлабки ишлов бeриш ва тез (шок) музлатиш орқали гилос мeваларини сақлашнинг такомиллаштирилган тeхнологияси «SUNNY LAND PRODUCTS» МЧЖда ишлаб чиқаришга жорий қилинган (Ўзбeкистон озиқ-овқат саноати уюшмасининг 2022 йилнинг 21 дeкабрдаги 11-8/11-22-сон маълумотномаси). Натижада, таркибидаги табиий қанд миқдори 74 %, аскарбин кислотаси 42 % қолувчи гилос мeваларини 12 ой сақлаш имконини бeрган.