Хидоятова Мухлиса Рахматиллаевнанинг 
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «COVID-19 билан касалланган коморбид ҳолатли беморларда кардио-респиратор мониторинг ва реабилитация чораларини ишлаб чиқиш», 14.00.05 – Ички касалликлар ва 14.00.25 – Клиник-лаборатор ва функционал диагностика (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.DSc/Tib534.
Илмий маслаҳатчилар: Каюмов Улугбек Каримович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Иноятова Феруза Хидоятовна, биология фанлари доктори профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги DSc 04/30.12.2019.Тиб 30.02 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Каримов Маъруф Шакирович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Таджиев Ботир Мирхашимович, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Арипов Орифжон Абдумаликович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: COVID-19 да кардио-респиратор тизим зарарланиш хусусиятларини ва унга коморбид ҳолатлар таъсирини аниқлаш, ташхислаш, бошқариш ва эрта реабилитация чораларини такомиллаштириш. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
миокарддаги кеч реполяризация (Тр-Те) ва систола дисперсияси (QTd) жараёнларининг узайиши негизида COVID-19 пневмонияси, юрак қон-томир касалликлари ва қандли диабетнинг ўзаро оғирлаштирувчи таъсири асосланган;
мослаштирилган эхокардиография протоколлари асосида ўнг қоринча  функцияси, ўпка гипертензияси кўрсаткичларини ва юрак индексини аниқлаш, касалликнинг кечишини самарали кузатиш имконини беришда ва специфик даволашни белгилашда ҳал қилувчи аҳамиятга эга эканлиги аниқланган;
семизлик негизида юрак қон-томир касалликлари бор беморларда COVID-19 нинг оғир кечиши ва миокарднинг структур ҳамда функционал ҳолатининг янада чуқур бузилиши билан қонда ИЛ6 ва Д-димернинг юқори даражаси орасидаги боғлиқлик аниқланган;
анамнезида юрак қон-томир касалликлари бўлмаган COVID-19 ли беморларнинг аутопсия материалларида коронар томирларда ва миокардда морфологик ўзгаришлардан миокардит, эндотелит, панваскулит ва периваскулит ривожланиши аниқланган;
ЮИК билан оғриган, COVID-19 ни ўтказган беморларда юрак ритм бузилишига олиб келувчи паст циркад индекси ва тунда симпатик нерв тизими гиперфаоллиги аниқланган;
COVID-19 дан кейин ЮИК нинг нотурғун кечиш хавфини ортиши Com – антиген, HbA1c, нейтрофиллар, С-реактив оқсилини юқори даражаси ва 3 ёки ундан кўп марта паст дозаларда қондаги Д витаминини пасайиши билан боғлиқлиги (детерминация коэффициенти r=0,705) асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
COVID-19 нинг ўткир ва реабилитация даврида, беморларда юрак дисфункциясини бошқариш ва ташхислаш протоколларини мувофиқлаштириш бўйича олинган илмий тадқиқот натижалари асосида:
Коронавирус инфекциясида юрак қон-томир касалликлари билан оғриган беморларни ташхислаш натижалари асосида ишлаб чиқилган “COVID-19 да юрак-қон томир касалликлари билан оғриган беморларни ташхислаш ва олиб бориш алгоритмлари” мавзуси бўйича услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 8 ноябрдаги 8 н-з/712-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома диагностика хизматини ташкил этиш сифатини ва юрак-қон томир касалликлари негизида COVID-19 билан касалланган беморларни даволаш самарадорлигини ошириш имконини берган;
COVID-19 билан оғриган беморларда юрак диастолик функциясини текшируви натижалари асосида ишлаб чиқилган “COVID-19 да юракнинг эрта диастолик функциясининг бузилишини ташҳислаш” услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 8 ноябрдаги 8 н-з/712-сон маълумотномаси). Ушбу услубий тавсиянома COVID-19 билан касалланган беморларда миокард дисфункциясининг эрта намоён бўлишини, ўз вақтида ташхислаш ва даволашнинг тўғри тактикасини танлаш имконини берган;
COVID-19 билан касалланган беморларда юрак фаолияти бузилиши диагностикаси бўйича ўтказилган тадқиқотнинг олинган илмий натижалари соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан Республика ихтисослаштирилган коронавирус инфекциясини даволашга мўлжалланган Зангиота №1 ва Зангиота №2 шифохоналари, Навоий вилояти Нурота шаҳар марказий кўп тармоқли поликлиникаси амалиётига тадбиқ қилинган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 9 июндаги № 08-16333 маълумотномаси). Олинган тадқиқот натижаларини соғлиқни сақлаш амалиётига татбиқ этилиши ташхислаш хизматини ташкил қилишни мувфиқлаштириш ва юрак-қон томир касалликлари негизида COVID-19 билан касалланган беморларни олиб бориш ва даволаш протоколларини такомиллаштириш имконини берган.